Interview Chris Deen
'Fritesomzet Aviko is met 70% gedaald'
Chris Deen, de kersverse CEO van Aviko, valt zoals hij het zelf zegt "met de neus in de boter." Sinds dit jaar leidt hij de Royal Cosun-dochter. Het bedrijf bevindt zich in een benarde positie, nu de vraag naar frites en andere aardappelproducten bijna is weggevallen. Om de schade te beperken, vraagt het nu om een oplossing van de overheid.
Deen, sinds januari 2020 CEO van het fritesconcern, stuurde afgelopen week een brandbrief aan minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid). De Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW-regeling) is nu niet toepasbaar voor Aviko, omdat het een werkmaatschappij van Royal Cosun is. Versoepeling van de regeling moet dit mogelijk maken. Boerenbusiness sprak Deen over de huidige situatie, die het bedrijf én zijn telers zwaar treft.
Verwacht u een positieve reactie van de minister op uw brandbrief?
"Dinsdag 14 april wordt in de Tweede Kamer gedebatteerd over de NOW-regeling en een mogelijke versoepeling. Op dit moment is er nog geen duidelijke indicatie dat deze wordt versoepeld. Uiteraard hopen we hier wel op. Aviko heeft zo’n 2.000 medewerkers, waarvan 1.100 in Nederland. Steun is acuut nodig, anders raken we diep in de rode cijfers. In België kunnen we wel gebruik maken van overheidsmaatregelen. Hoe dat in Duitsland zit, wordt nog uitgezocht. Vlokkenbedrijf Rixona wordt minder zwaar getroffen door de huidige crisis en valt hierbuiten."
Welke maatregelen neemt Aviko nu om het verlies te beperken?
"Ons nieuwe vrieshuis in Steenderen (Gld) was net klaar. Een geluk bij een ongeluk. Er is geproduceerd voor de bewaring. Deze opslag zit bijna vol, waarna we lijnen gaan afschalen. Investeringen worden zoveel mogelijk on-hold gezet. De contractueel vastgelegde aardappelen halen we allemaal op. Deze krijgen als bestemming de veevoederindustrie of de biovergisting. De deur bij zetmeelproducenten blijft gesloten."
U zegt dat investeringen worden stopgezet, wat betekent dit voor de nieuwe fabriek in Poperinge?
"De bouw heeft vertraging opgelopen door de noodzakelijke corona-maatregelen, maar komt nu weer op gang. Deze plannen komen niet stil te liggen. Ook de overname van de Chinese fritesfabriek Hongyuan Louis gaat door als gepland. We zien dat de consumptie van frites in dat land juist weer toeneemt, nu de crisis er afzwakt. De afzet viel op zijn top terug tot slechts 5%. Inmiddels is dat weer 50% schat ik. Een deel daarvan wordt vanuit Nederland bevoorraad, wat een klein lichtpuntje is. Op dit moment zijn er in Zuidoost-Azië nog voldoende voorraden."
Over de afzet gesproken. Hoe ziet die er in Europa uit voor Aviko?
"Iedereen kent Aviko van het vriesvak in de supermarkt. De retail is goed voor 15% van ons afgezette volume. Door het hamstergedrag is iets meer verkocht, maar dat was kortstondig. Mensen die thuisblijven eten eerder pasta, rijst of gekookte aardappelen. Frites eet je toch vooral buitenshuis. Het foodservice-segment is goed voor 85% van onze afzet en juist die is keihard geraakt. De omzet is met 70% gedaald. Koppel dat aan personeels- en overheadkosten en de aardappelen die wij bij telers moeten afrekenen. Deze combinatie van factoren maakt dat we dit jaar verlies gaan draaien."
De winst van Aviko is een belangrijke pijler voor Royal Cosun en ondersteunt tevens de suikerbietenprijs. Wat zijn de gevolgen van dit verlies?
"Dat is een vraag voor Dirk de Lugt (voorzitter Royal Cosun red.), maar feit is dat 2020 er heel anders uit gaat zien. We willen telers vooral niét de dupe laten worden van de crisis en houden ons daarom aan alle gemaakte afspraken, ondanks dat dit veel geld kost. Voor zover dat mogelijk is, werken we aan een toekomstscenario wanneer de coronacrisis afzwakt. De restaurants, bedrijfs- en sportkantines en frituurzaken komen naar verwachting dan langzaam weer op gang. Die afzet is niet binnen enkele weken terug op 100%. Dit proberen we nu in beeld te krijgen, om toekomstplannen te kunnen maken. De verkoop via retailkanalen proberen we op te krikken. Denk dan aan acties, thuisbezorgen en andere slimme ideeën."
Wat betekent dit concreet voor de teler, die nu bezig is zijn aardappelen voor komende oogst in de grond te stoppen?
"We bekijken welk dekkingspercentage past bij ons becijferde toekomstscenario. Veel van de contracten voor oogstjaar 2020 waren al afgerond toen de crisis ons trof. Aan de bestaande contracten van oogstjaar 2019 tornen we niet, maar die voor komend seizoen worden wel gewijzigd. De keuzes die we maken verschillen bovendien per land. Mijn eerste prioriteit – als CEO – is om ons personeel te behouden. Deze geweldige mensen willen we niet kwijt."
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
