Met het verlengen van de sluiting van horeca en het verbod voor evenementen en festivals door de overheid, wordt duidelijk waar eenieder al bang voor was. Deze crisis is niet zomaar voorbij en gaat veel langer impact hebben dan tot nu toe voor mogelijk werd gehouden.
Dat de afzet van fritesaardappelen dit seizoen niet meer kan worden opgelost, is duidelijk. Er zijn overschotten vanwege vraaguitval en een groot deel van de nog achter de planken liggende aardappelen komt niet op de daarvoor bedoelde eindbestemming terecht. Ook bij het opheffen van een aantal noodmaatregelen keert de vraag naar frites niet direct voor 100% terug. Overheden laten horeca gefaseerd heropenen. Iets wat nu ook gebeurt in China.
Daarmee is de vraag voor het eind van dit jaar niet volledig terug. In een rondgang onder fritesverwerkers en aardappelhandelaren klinkt dan ook steeds duidelijker het geluid om minder aardappelen te poten. Vooral de teelt van af land aardappelen voor directe verwerking zou fors moeten krimpen om ook daar niet direct een overschot te creëren.
Opnieuw onderhandelen
Een aantal verwerkers en handelaren is actief met het opnieuw onderhandelen van eerder gemaakte prijs- en volumeafspraken. Daarbij is het mogelijk om het eerder gekochte pootgoed terug te leveren. Telers wordt het advies gegeven om niet of beduidend minder aardappelen te poten. Aardappelen telen kost al gauw €5.000 per hectare, bij het uitblijven van vraag van afnemers kan het dan verstandiger zijn om te kiezen voor een goedkopere teelt. Dit onder het credo: het eerste verlies, is het beste verlies.
Grotere telers proberen nu ook huurland af te zeggen en vinden daarvoor veel begrip bij landeigenaren. Een teler meldde dat de keuze van de landverhuurder is om 'vast te houden aan de afspraak en niet de huur betaald te krijgen of nu met elkaar naar een oplossing te zoeken'.
Telers onderschatten urgentie
Ook in Duitsland, België en Frankrijk worden gelijksoortige geluiden gehoord, waarbij gemeld wordt dat telers soms niet de urgentie van de situatie inzien en denken met een afnamecontract veilig te zitten. Bij het aanhouden van de crisis kunnen uiteindelijk ook de afnemers (financieel) niet meer voldoen aan hun verplichtingen en staat de aardappelketen aan de vooravond van een implosie. Een handelaar gaf aan dat een krimp van het af land areaal met 50% en een afname van 30% van het areaal bewaaraardappelen voldoende verlichting moet kunnen brengen.