Bijzondere tijden geven bijzondere ontwikkelingen. In week 14 ging de aardappeltermijnmarkt naar het laagste punt van de afgelopen 20 jaar. Nog nooit was de termijnmarkt in deze week zo laag. De sector breekt zijn hoofd over hoe de situatie moet (of kan) worden opgelost.
Fysiek is de handel volledig stilgevallen, industrieën hebben meerdere baklijnen stil staan en als er wordt verwerkt, komt dit door contractuele verplichtingen. De verschillende beurzen konden deze week ook niet tot een notering komen. De cash settlement kwam wel uit (€4,40). Iets wat belangrijk is, aangezien de termijnmarkt uiteindelijk toch tot een afwikkeling moet komen over vier weken.
Nu de handel volledig op de grond ligt, ontstaat er wel een nieuwe kans voor afzet naar alternatieve bestemmingen. Deze worden naarstig onderzocht en uitgevoerd. Zo vindt er afzet plaats naar vergisters, veevoer en droogindustrie. De gerealiseerde prijzen liggen daarbij tussen de €1 à €2. Het verzacht op de korte termijn de logistieke pijn, maar is bij lange na niet voldoende om de grote berg aardappelen die door het stilvallen van de vraag naar frites is ontstaan.
Hernieuwde verkopen
Feitelijk was de afgelopen week enkel de termijnmarkt nog koper van aardappelen. Daar vonden, ondanks het lage niveau, toch hernieuwde verkopen plaats. Beter €5 op de termijnmarkt dan €0 op de fysieke markt, lijkt het devies.
Ook de nieuwe oogst heeft te lijden onder de ontstane situatie. Deze week dook de termijnmarkt onder de €12, wat laag is voor de tijd van het jaar. Ook hier vond 'indekkingsaanbod' plaats. Doordat diverse verwerkers het onderbrengen van teeltcontracten voor seizoen 2020-2021 hebben stopgezet, is ook hier de termijnmarkt de enige koper op de markt. Het sentiment voor het nieuwe jaar is ook negatief gestemd. Dit wordt gevoed door de angst dat een deel van de af land aardappelen gaat worden geteeld zonder bestemming, wat de markt kan verzieken voor de rest van het seizoen.
Duur lockdown bepalend
Als er net als in 2017 oude aardappelen tot ver in augustus boven de markt blijven hangen, dan schuift de druk door naar het nieuwe seizoen. Daarbij is het lang niet zeker dat verwerkers in augustus alweer vol op stoom zijn in de verwerking en afzet van aardappelen. De duur van de lockdown bepaalt heel erg of er volgend jaar voor alle aardappelen een bestemming is.
Verwerkers bieden telers de kans om nog voor de start van het teeltseizoen het pootgoed af te zeggen en te switchen naar teelten als maïs of zomergraan. Toch wordt daar maar mondjesmaat gebruik van gemaakt. Telers gaan ervan uit dat de aardappelen met het in bezit hebben van een afname/vastprijscontract wel worden afgenomen waardoor saldo's zijn veiliggesteld.
Een enkeling maakt er wel gebruik van en kiest voor een lage kostenteelt, omdat wat je niet uitgeeft je ook niet hoeft terug te verdienen.