Friteslijnen vallen stil door gebrek aan vraag

De productie van verse frites die binnen Europa wordt verkocht, is inmiddels volledig stil komen te liggen. Dit product is beperkt houdbaar, waardoor produceren voor de opslag niet mogelijk is. Zo heeft onder andere Farm Frites de productie en verwerking van het ras Agria gestopt. Dat meldt de Oudenhoornse aardappelverwerker vandaag (20 maart) in een brief aan hun telers. Ook Aviko Potato heeft de verse fritesproductie gestopt, bevestigt Dirk de Lugt van Royal Cosun. "De schadepost voor de gehele sector is gigantisch", zegt hij.

Start van onzeker seizoen
De situatie heeft 2 kanten. Enerzijds zijn er de gevolgen voor de teler. Wie nog vrije aardappelen in de schuur heeft, ziet zijn product in waarde meer dan halveren. Het zorgt voor een angstige situatie. Tegelijkertijd staan akkerbouwers aan de start van een nieuw seizoen. Poot- en zaaigoed moet worden aangekocht, net als kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen. Dat is een grote kostenpost. Daarbij is de toekomst hoogst onzeker. In hoeverre wordt de afzet dit jaar en komend jaar beïnvloed? Niemand die het weet.

Anderzijds dreigt voor de aardappelverwerkers een enorme catastrofe, zo erkennen ze. Productielijnen komen stil te vallen of zijn inmiddels gestopt. Niet alleen in Nederland, maar ook elders in Europa. De verwerkers trekken daarom gezamenlijk op om een plan te maken hoe ze dit kunnen overleven. Op korte termijn wordt hier meer nieuws over verwacht.

Horeca zwaar getroffen
Verwerkers worden allemaal getroffen. Door een gebrek aan personeel, logistieke problemen en het wegvallen van de afzet. Vooral fritesproducenten die leveren aan fastfoodketens zitten in zwaar weer. In het retailsegment wordt weliswaar meer afgezet, maar dit compenseert het verlies van andere markten niet. De meeste aardappelproducten worden 'out of home' geconsumeerd in restaurants, op festivals en evenementen, sportkantines en bij fastfootketens. In Europa en internationaal loopt die vraag enorme averij op.

Verwerkers beschikken over vrieshuizen voor de opslag van product. Deze raken echter in een hoog tempo vol, zo onderschrijft ook Farm Frites. De friteslijnen draaien in een lager tempo of worden in het geheel stilgezet. Ook bij andere verwerkers is dat het geval. "Het stilleggen van een gehele fabriek heeft een enorme impact”, schetst De Lugt. “De verwachting is echter dat dit wel gaat gebeuren. Dit betekent een enorme schadepost voor ons als Royal Cosun én voor de teler. Op dit moment kan nog worden geproduceerd voor de opslag. Ook de specialiteiten draaien door, maar hoe lang nog?"

"Sluiting van aardappelverwerkende bedrijven is in België nog niet aan de orde", zegt Belgapom-secretaris Romain Cools tegen nieuwssite Vilt. Ook Belgische verwerkers hebben echter met vraaguitval te maken. Deze verschilt wel per sector en afzetmarkt.

Gezamenlijke verantwoordelijkheid
De huidige crisis in aardappelland noemt De Lugt een "gezamenlijke verantwoordelijkheid van de teler, afnemer, banken en overheid." Niet alleen in Nederland, maar Europabreed. "Je kunt je niet afzonderen. Met een gezamenlijke aanpak komt de aardappelketen het verst. De overheid heeft geld beschikbaar voor extra steun. Zo kan hopelijk twijfel worden weggenomen in deze onzekere tijden. Niet alle kosten kunnen worden gecompenseerd, maar we moeten veiligstellen dat na deze crisis de sector weer op kan starten en door kan draaien."

Verwerkers hebben geen behoefte meer aan vrije aardappelen en hebben zelfs moeite om hun contractuele verplichtingen na te komen. In zijn brief vraagt Farm Frites dan ook om het begrip van telers. "Een productieplanning maken, is bijna onmogelijk. Dit geeft ons niet de mogelijkheid om aan te geven wanneer wij uw aardappelen ophalen", schrijft het. Het bedrijf hoopt dat telers hun product goed blijven bewaren. Onder andere door te blijven ventileren bij de huidige gunstige temperaturen en het blijven toepassen van kiemremmingsmiddelen.