Brazilië eet Europese frites als vanouds

De zogenoemde 'fritesoorlog' die in Zuid-Amerika woedt is nu gericht op Colombia. Een veel kleinere markt die eveneens heffingen aankondigde in 2017. De WTO is hier een geschillenprocedure tegen gestart eind 2019, waarna het stil is. Ondertussen heeft de Braziliaanse exportmotor na 2 stille jaren weer gas gegeven. Volgens de meest recente cijfers van de Europese Commissie namen de Zuid-Amerikaanse markten (tot en met november 2019) 34% meer frites af. Brazilië – als een na grootste fritesafnemer – is hier de veroorzaker. Andere Zuid-Amerikaanse landen kochten juist minder frites van Europese producenten.

België profiteert
Ook in het nieuwe jaar heeft het Braziliaanse aankoopbeleid staande gehouden, zo tonen de cijfers. Het land importeerde in januari ruim 40% meer frites dan een jaar eerder. In februari was dat 35% meer. Vooral België, die van de Europese landen het minst geraakt is door heffingen, heeft zijn positie flink opgewaardeerd. Het geleverde volume is begin 2020 bijna verdubbeld ten opzichte van 2019. Daarmee is het niveau van voor de heffingen niet behaald, maar is er wel een duidelijk positief signaal merkbaar.

De Nederlandse fritesverkopen aan Brazilië zijn eveneens verbeterd. Eind 2019 lagen deze 30% hoger. Begin 2020 was een soortgelijke stijging merkbaar. Vooral afgelopen maand is de verkoop fors gestegen (75%) ten opzichte van 2019. Vergelijkend met de zuiderburen ligt het volume wel lager. In de eerste 2 maanden van 2020 exporteerde België ruim 23.000 ton frites, tegenover 7.500 ton vanuit Nederland.

Nieuwe bestemmingen vallen weg
Grootste leverancier is buurland Argentinië, dat zijn uitvoer eveneens heeft zien stijgen. Procentueel is die groei lager. Door de heffingen kwamen bestemmingen als Polen en Turkije naar voren. Polen fungeert als achterdeur voor West-Europese fabrieken met locaties in dat land. De heffingen waren zo te omzeilen. Het land moet dit seizoen echter spaarzaam omspringen met zijn uitgedunde oogst.

Ook de verkoopprijzen stegen. Over de gehele linie wordt 30% meer betaald voor een ton frites ten opzichte van een jaar eerder. Na Turkije is België de goedkoopste leverancier met een gemiddelde verkoopprijs van €570 per ton. Ter vergelijking: voor Nederland bedraagt dit €670. Frites uit Argentinië kostte gemiddeld zo’n €800 per ton. Deze prijzen zijn allemaal iets gedaald ten opzichte van het dure fritesjaar 2019.

Wisselkoersverhoging
Braziliaanse importeurs hebben een bijkomend nadeel. Sinds afgelopen zomer is de waarde van de reaal flink gedaald. De koers stond in juli op €1 tot 4,20 reaal, waar dat op 10 maart piekte tot €1 tot 5,40 reaal.

Oorzaak van de toename in de import moet worden gezocht in de economische groei. President Jair Bolsonaro is inmiddels 14 maanden aan de macht in het land. Verwacht wordt dat de economie in het land dit jaar 2,5% groeit. Het aantal banen is toegenomen, al blijft het werkeloosheidspercentage met 12% hoog. Dat het Brazilië economisch voor de wind gaat is te danken aan de neoliberale Paulo Guedes, minister van economie. Hij slingert de bedrijvensector op gang. Dankzij deze positieve schwung gaan de Brazilianen weer graag een frietje eten.

Mercosur en Covid-19
Europese fritesexporteurs juichen om de Mercosur-handelsdeal die vorig jaar werd gesloten. Na 20 jaar onderhandelen werd deze in november gerealiseerd. Het betekent ook dat 100.000 ton rundvlees tegen een lager importtarief mag worden geëxporteerd naar de EU. Tegelijk kan frites juist eenvoudiger worden uitgevoerd naar Zuid-Amerika. Wat de handelsdeal doet met de antidumpingheffing is onbekend. Het duurt tot 2027 voordat de volledige deal is geïmplementeerd.

Een andere actuele vrees is Covid-19, het coronavirus. President Bolsonaro liet zich enkele Trumpiaanse uitspraken ontvallen. De dalende beurzen hebben volgens hem vooral te maken met een dalende olieprijs. Daarnaast suggereert hij een politieke agenda achter de wereldwijde virusvrees. Het land kent momenteel een twintigtal besmettingen. Vooral de containerexport en de productiefaciliteiten in Nederland en België zijn een zwakke schakel. Exporteurs hopen dat de impact beperkt blijft op het land, waardoor de Brazilianen ongestoord van hun Europees frietje kunnen genieten.