Licht op groen voor verdere stijging aardappelprijs

Hoewel nog niet alle aardappelen in Europa uit de grond zijn, hebben de telers die het betreft het nu toch echt opgegeven. Britse aardappeltelers melden dat ze eerst met Kerstreces gaan (de machines schoonmaken en repareren), om vervolgens af te wachten wat de winter gaat brengen. Zal deze zacht zijn, dan zullen zij wellicht nog een hernieuwde poging doen in het voorjaar. Althans, als de omstandigheden dat toelaten.

De handelaren, verwerkers en exporteurs tellen inmiddels hun knopen en kijken naar wat er voorradig is. Ook kijken zij naar wat van welke kwaliteit bruikbaar is, en met welke eindbestemming. Daarbij is wel goed duidelijk dat de kaarten er anders bij liggen dan een paar maanden terug (voor de oogstperiode).

Oogstschade
In Europa heeft de oogst een enorme tik gehad van de natte herfst. Een klein deel is in de grond gebleven, waarbij Engeland naar verwachting de meeste schade heeft opgelopen. Zoals eerder vermeld, wordt geschat dat in de EU-5 (met name in Engeland) 500.000 tot 700.000 ton in de grond is blijven zitten. Daarnaast zal een gedeelte van die aardappelen niet meer geschikt zijn voor het doel waarvoor het geteeld werd. Dit betekent dat er geschoven moet worden met de eindbestemming, zoals de export, frites- en/of vlokkenindustrie. In Nederland zijn op dit moment ook meldingen van afkeuringen, wat duidt op kwaliteitsproblemen; vooral op het gebied van bakkwaliteit en een te laag onderwatergewicht.

Als de situatie in de belangrijkste landen (Nederland, België, Frankrijk en Duitsland) wordt geanalyseerd, dan zijn er een aantal constateringen die van invloed kunnen zijn op de stemming in het seizoen. In Duitsland zijn de definitieve areaalcijfers aangepast, waardoor de totale oogst kleiner is dan 10 miljoen ton. Bij de eerste inschatting van areaal was al behoorlijk wat commentaar, en nu blijkt dat die inschatting te hoog is geweest. Een Duitse oogst van minder dan 10 miljoen ton is statisch gezien gunstig en valt ook goed tussen de oren van telers.

Frankrijk kan weleens voor het tweede jaar op rij de uiterwaarde worden voor de aardappelmarkt. Het land heeft door zijn forse groei in areaal de op 2 na grootste aardappeloogst ooit. De gemiddelde hectareopbrengst is daarentegen lager dan het 5-jarig gemiddelde, wat een reden kan zijn dat telers in het land terughoudend zijn met het geven van aanbod; zeker nu de markt iets hoger tendeert. Voor de komende weken is dat echter nog geen probleem, gezien verwerkers nog voldoende contractaardappelen hebben.

Ondertussen geeft de verwerkende aardappelindustrie in België flink wat gas. Dat de dagprijs blijft hangen om en nabij €13 heeft te maken met de beschikbaarheid van contractaardappelen. Daarnaast zorgen alle lastig te bewaren aardappelen (wegens de kwaliteit) voor een drukkend effect. De Belgen zijn daarnaast actief koper in de buurlanden om de thuismarkt rustig te houden.

Vraag naar lange aardappelen op het voorjaar
In Nederland zien we eveneens een stabiele tot hoger tenderende markt. De Nederlandse verwerkers zijn wat minder op stoom qua verwerking als de Belgische concurrenten. Dit is af te leiden uit de verwerkingscijfers en exportcijfers. Toch lopen de Nederlandse fabrieken zich warm voor een groter volume in 2020. Er zijn immers genoeg kansen op de wereldmarkt voor frites; zeker gelet op de problemen bij de grootste concurrent op de markt: de Verenigde Staten. De Amerikaanse aardappeloogst is het laagst sinds 2011, wat een interessant gegeven is. Dit omdat de Amerikanen fors geïnvesteerd hebben in verwerkingscapaciteit, om zodoende te voldoen aan de groeiende wereldvraag van eindproduct.

In Europa lijken de verwerkers met name een kans te zien in de behoefte van eindproduct met als eindbestemming fastfood. Alle aardappelen van de gewenste rassen (en vooral die met lengte) zijn momenteel gevraagd. Deze week is Markies en Innovator (op basis van een tender onder vaste telers) verhandeld op €18 per 100 kilo, geleverd in april. Voor Fontane is €17,50 betaald. Gezien het totale volume niet echt groot is, geeft dat aan dat telers die geen gebruik maken van tenders op €18 gestemd zijn.

Dat geldt eveneens voor de afnemers. Duidelijk is verder dat de afnemers voor levering voorjaar 2020 op zoek zijn naar de rassen voor het segment fastfood (zoals Innovator en Markies). Zo hopen ze aan de vraag en de te verwachte extra vraag te voldoen.  

Wat gaat de markt doen?
Het is een gegeven dat de aardappelmarkt dun is en dat de vraag en het aanbod balanceren op een dun touwtje. Verwerkers kunnen lang blijven balanceren door de grote volumes contractaardappelen, maar zijn ze ook nerveus. Vooral wanneer er extra vraag in de markt komt. Vanuit Engeland wordt in het nieuwe jaar toch vraag verwacht en dan kan de markt snel veranderen.