40.000 hectare aardappelen nog in de grond

Vergelijken we de huidige grafiek van Aviko Potato (week 42) met die van week 40, dan is een opmerkelijk beeld zichtbaar. De rooivoortgang is in Nederland met zo’n 15% opgeschoten, maar in de landen om ons heen hebben de aardappeltelers niet stilgezeten. De rooivoortgang loopt ook daar achter, ten opzichte van de voorgaande jaren, maar er is veel meer werk verzet.

Nederland loopt achter
Volgens data van Aviko zou ongeveer 27% van de consumptieaardappelen in ons land zijn gerooid. Daarna volgt Frankrijk, met net geen 50%. In het Verenigd Koninkrijk zou, ondanks alle nattigheid, de helft al zijn geoogst. België wordt op 60% geraamd, het drogere Duitsland en Polen zitten op respectievelijk 75% en 70%.

Dat zo laat in het seizoen nog zo weinig is gerooid, is exceptioneel. Het kwam de afgelopen 4 jaar niet voor. Het gemiddelde rooipercentage over de periode 2015 tot 2018 bedraagt 80%. Graven we in de archieven, dan komt oogstjaar 2010 boven. Echter, toen was ook al veel meer geoogst. Eind oktober moest nog 20% tot 25% van de aardappelen gerooid worden.

Niet eerder zo laat zo weinig
Ook in 2016 reden de rooiers nog laat in het land rond. Dit was vooral in het uiterste zuiden van Nederland en in België het geval, wat ook terug te zien is in de grafiek. Door aanhoudende droogte kon het rooien toen niet zonder beschadiging gebeuren. De voortgang in België ligt ook lager dan in 2016. Toen was 65% reeds geoogst.

Volgens de Gecombineerde opgave telt Nederland dit jaar 78.820 hectare consumptieaardappelen, zo wijst Boer&Bunder uit. Een splitsing tussen de hoofdoogst en vroege aardappelen voor af land levering wordt echter niet gemaakt. Het af land seizoen loopt zo'n 3 maanden bij de fabrieken. Delen we het areaal op in maanden (7.500 hecare per maand), dan zou het om 22.500 hectare gaan.

Hoeveel hectares
Het areaal consumptieaardappelen voor de hoofdoogst bedraagt naar schatting 56.320 hectare. Als we daar 27% (geoogste oppervlakte) vanaf trekken (15.200 hecare), dan blijft ruim 40.000 hectare over. Het opstellen van keiharde cijfers is echter bijna onmogelijk in de praktijk. Het is met name een schatting. De percentages die Aviko publiceert zijn berekend op basis van schattingen die de buitendienstmedewerkers maken. Het moet vooral als richtlijn worden gezien.

Er is een duidelijke splitsing zichtbaar tussen het noorden en zuiden van Nederland. In het zuidoosten van het land zit de oogst voor ongeveer de helft achter de planken. In Noord-Holland is nog maar 10% gerooid. In de provincie Flevoland is dat 15% tot 20%. Op lichte gronden in het noorden en noordoosten is wel 35% gerooid. Voor de kleigrond in Noord-Holland, Flevoland en het zuidwesten zijn dan ook de meeste zorgen aanwezig.

Relatieve kalmte
Nemen we bovenstaande cijfers in acht, dan kunnen we spreken van een uitzonderlijke situatie. Desondanks heerst wel een relatieve kalmte in de aardappelsector, al is dit onderhuids wel anders. De termijnmarkt blijft rond een ruime €16 per 100 kilo bewegen en zakt daar ook niet onder.

Echt grote zorgen lijken er op dit moment niet te zijn. Vooral omdat het weerbericht duidelijk verbetering toont en iedereen ervan uitgaat dat de oogst vanaf eind deze week weer kan losbarsten. Daarbij dalen ook de temperaturen. Begin november is mogelijk sprake van nachtvorst. Dat is voor nu de grootste bedreiging.

Voldoende rooicapaciteit
Moeizame omstandigheden in het veld en lage temperaturen verlagen de capaciteit. Die rooicapaciteit is er wel. Zo is in 2 weken in België 50% van het areaal gerooid en in Frankrijk 25%. In Duitsland komt de voortgang op 40% in 14 dagen tijd. Dat toont Aviko aan. De rooimachines zijn niet het probleem, want (over)capaciteit is er voldoende. Zelfs nu nog wordt er volop geïnvesteerd in extra rooiers. In 2 weken tijd kan de achterstand snel worden ingehaald.