Daar waar voorverkopen na oogst 2017 loonde was afgelopen seizoen het tegenovergestelde waar. De Variopool van Flevopool biedt de mogelijkheid om een vrij percentage vast te zetten, zodat telers konden profiteren. Deze keuze zorgt mede voor een zeer wisselend resultaat onder de deelnemers.
In de Variopool kunnen telers een percentage van 0% tot 30% van hun areaal in hectares vastleggen op een vaste prijs. Het legt een bodem in het aardappelseizoen, die in seizoen 2017/2018 goed uitpakte. Gedurende seizoen 2018-2019 zijn de hoogste prijzen haalbaar voor wie niets vastlegde. Flevopooltelers zijn wederom tevreden over afgelopen oogstjaar en komen met de Variopool gemiddeld verder dan te kiezen voor een tonnencontract met een stukje vrij of pool, zo zegt de afzetvereniging.
Niet voorverkopen lonend
Bij 0% vastleggen komt de prijs voor Agria in week 13 op €28,89 per 100 kilo. Deze prijs geldt voor categorie II, waarvoor €1 toeslag wordt uitbetaald. Lady Anna komt in week 13 op €27,86 en Fontane op €26,86 in categorie I. Volgens Flevopool resulteert dit erin dat deelnemers gemiddeld een saldo van €12.168 per hectare realiseren voor Agria en Markies in de maat 35 millimeter opwaarts. Bij het contracteren voor de pool geeft de teler het percentage aan dat hij wil vastleggen, om het prijsrisico af te dekken.
“Het is lastig een gemiddelde bepalen voor afgelopen seizoen”, legt aftredend voorzitter Jan Dirk Tonkens uit. “De verschillen per teler zijn enorm. Dit heeft met de opbrengst en de kwaliteit te maken. Zo zijn partijen met doorwas vroegtijdig afgezet. Hiervan lag de opbrengst lager en was ook de kwaliteit een issue. We hebben de kwaliteit nauwlettend gevolgd en hierop geanticipeerd, om bijvoorbeeld problemen met drukplekken te voorkomen. Dit voorkwam teleurstellingen. Het verkoopseizoen hielp daarbij, omdat deze veel korter was dan gebruikelijk. We begonnen laat en eindigde vroeg.”
Lange termijn telt
De gemiddelde opbrengst over alle telers en rassen komt op ruim 45,5 ton per hectare. Dit volume wordt gespreid afgezet door vaste afzetpartner Q-potato uit Lemmer. “We kunnen niet gokken met de verkoop. Vallen de tonnen tegen, dan heb je achteraf altijd teveel vroegtijdig verkocht”, weet Tonkens. “Ook in zo’n jaar kiezen we voor verkopen van poolaardappelen op de termijnmarkt. Dit pakte afgelopen jaar nadelig uit voor de poolprijs, maar is uiteindelijk gewoon vroegtijdig indekken van aardappelen ruim boven contractprijs. Je moet kijken naar het resultaat over de lange termijn. Wij trachten jaar op jaar een goede prijs neer te zetten, niet eenmalig.”
Flevopool heeft zijn achtste seizoen achter de rug. Met tevredenheid kijkt de poolvoorzitter terug, maar nu is het tijd voor een update. “Na een beginperiode krijg je een periode van consolidatie. Daarom zijn we van mening dat een update vereist is. Doel is om het saldo te verhogen bij onze deelnemers. Wijzigingen worden voor de pool van oogstjaar 2020 doorgevoerd. Halverwege het seizoen gaan we nu niet de spelregels veranderen.”
Dubbeltje op zijn kant
De aardappelgewassen staan er gemiddeld goed op maar, onder de grond is dat een ander verhaal. "We merken dat het zeer droog is", zegt Tonkens. "De structuur, ook onderin, is heel erg mooi. Dit resulteert erin dat na beregenen de grond zo weer uitgedroogd is. Recente regenval zet geen zoden aan de dijk. Alles valt of staat met wat er eind juli en in augustus gebeurt. Wordt het dan heet, dan laten de gewassen het snel afweten. Door een koud en schraal voorjaar is er weinig tal. De aardappelen zijn van ellende aan de knolzetting begonnen. Wordt het groeizaam weer, dan kan er alsnog een goede opbrengst groeien. Ook moeten we niet vergeten dat het afgelopen seizoen 11 maanden duurde. Nu is dat 13 maanden, waarvoor wel voldoende aardappelen moeten zijn. Het is daarom een dubbeltje op zijn kant."