Kan nieuwe oogst de aansluiting maken?

De fritesproducent Farm Frites is misschien wel het meest bekend van de vroege fritesaardappelteelt in het Zuid-Franse Bordeaux. Echter, bijna alle fabrikanten telen zelf aardappelen in dit gebied of halen hier grondstof vandaan. Dit jaar laat Farm Frites de aardappelen met koeltrailers naar Nederland komen, waarvoor het een speciale overslaglocatie ingericht heeft. Zo kan bij hoge temperaturen gerooid worden en blijft het product toch vers tijdens de tocht van 1.000 kilometer. Ook zijn meer koeltrailers beschikbaar dan onderlosser.

Oogst in Zuid-Frankrijk
Het areaal in deze streek bedraagt naar schatting ruim 1.200 hectare, wat goed is voor een volume van circa 50.000 ton. Dit gebruiken Nederlandse en Belgische verwerkers om hun lijnen deels draaiende te houden tot de nieuwe oogst uit Duitsland, België en Zuidoost-Nederland beschikbaar is. Door de vorst en aanhoudende kou van dit voorjaar zijn ook de Franse aardappelen iets later dan gebruikelijk. Die streek kreeg afgelopen week ook te maken met temperaturen boven de 40 graden Celsius.

In Duitsland is deze week begonnen met het rooien van de eerste fritesaardappelen in de Palts. Het duurt echter nog 1 tot 2 weken voordat de aardappelstroom echt op gang komt. Ook in België moet het rooien daarnaast nog gaan beginnen.

Hitte goed merkbaar
De zeer vroege Duitse aardappelen geven een gemiddelde opbrengst. Dit omdat deze percelen al waren afgerijpt voor de ergste hitte. Bij de latere rassen hebben de hoge temperaturen wel een flinke tik uitgedeeld, onder andere de rassen Première en Amora gaan momenteel hard achteruit. De huidige proefrooigegevens tonen op dit moment een gemiddelde opbrengst.

Dit voorjaar is gemiddeld enkele dagen eerder gepoot dan in 2018. Wel bleef het lang koud, wat de groei heeft geremd. De huidige droogte remt eveneens de groei. In de komende 2 weken hebben middelvroege rassen (zoals Zorba en Innovator) dringend water nodig. In Nederland koelt het deze week behoorlijk af, terwijl het in de buurlanden zeer warm blijft. In België en Duitsland is beregenen nauwelijks mogelijk, waardoor droogte zeker impact heeft.

Langer doordraaien op oude oogst
De aardappelverwerkers zijn momenteel bezig om de laatste partijen met contractaardappelen op te halen bij telers en deze te verwerken. De komende weken wordt mondjesmaat omgeschakeld op de nieuwe oogst. Ook is er tijd voor onderhoud en uitbreiding aan de productielijnen, wat maakt dat er (nog) niet op volle kracht wordt geproduceerd. Zo trachten fabrieken het gat tussen de oude en nieuwe te overbruggen. Bijzonder is dat zowel vrije telers eind juni hernieuwd op zoek gingen naar een koper alsook verwerkers die opnieuw partijen aankochten.

De markt voor primeuraardappelen in Duitsland laat een dalende trend zien in de prijzen. Het prijsniveau blijft met €70 per 100 kilo echter zeer hoog, ten opzichte van voorgaande jaren. Het aanbod vanuit onder meer Israël en Spanje is eerder opgedroogd dan in andere jaren, waardoor de Duitse kopers eerder op product uit eigen land overschakelen. De eerste huidvaste aardappelen worden nu aangeboden. Insiders denken dat er meer vraag komt door het eerder wegvallen van aanbod uit Zuid-Europa. Momenteel is daar in Nederland niet veel van te merken. De prijzen van vroege niet-huidvaste aardappelen staan onder druk.

Waarheen beweegt de markt?
Voor aardappelverwerkers wordt het geen gemakkelijke opgave om een goede aansluiting te vinden. De weersverwachtingen voor de komende 14 dagen spreken over droog weer, al wordt er hier en daar ook melding van neerslag gemaakt. De hitte blijft een rol spelen, zo ook in Polen. Eind mei viel daar lokaal veel neerslag, maar sindsdien is het droog. Het Poolse landbouwministerie spreekt van een extreme situatie.

Het bovenstaande geldt ook voor onder meer Frankrijk en Duitsland. De huidige weken zijn tevens cruciaal voor de aardappel(termijn)markt. De EEX kiest in de huidige week 27 een richting. Met de huidige gemengde berichtgeving uit Europa is dat echter geen gemakkelijke opgave.