Alle contractprijzen voor 2019/2020 op een rij

Nadat vorig seizoen een integrale prijsverlaging is doorgevoerd, verhogen de verwerkers hun prijzen voor seizoen 2019/2020. In alle gevallen komen deze boven het niveau van 2017 uit, waarbij vooral aan het einde van het seizoen grote stijgingen merkbaar zijn. In individuele gevallen komt er soms bijna €4 bij. Boerenbusiness zet de contractprijzen van 5 Nederlandse verwerkers op een rij.

* In de tabel wordt de basisprijs zonder premies en toeslagen genoemd. Agristo en Farm Frites werken met de sortering 35 millimeter opwaarts. Waar dit bij Aviko en Lamb Westom/Meijer 40 millimeter opwaarts is. De prijs voor Fontane van McCain geldt voor 50 millimeter opwaarts; voor 40 tot 50 millimeter hanteert het een separate prijs. Voor Innovator geldt wel 1 prijs voor 40 millimeter op. De prijs in juni (Lamb Weston/Meijer) geldt voor levering uit mechanische koeling.

Over de gehele linie, in de 3 genoemde periodes, noteert Innovator een hogere prijs. De prijsverhogingen zijn hier gemiddeld €1,83, €1,97 en €2,23 voor af land (week 34 tot 36), eind april (week 17) en eind juni (week 26). Fontane komt op €1,69, €1,89 en €2,17 gemiddeld.

Levert prijsstijging meer rendement?
Of een stijging van de prijzen netto meer rendement levert voor de teler, is afwachten. De pootgoedkosten zijn daarbij van groot belang, want die bepalen uiteindelijk hoe de gepresenteerde prijsstijgingen tot hun recht komen. Agristo, McCain en Lamb Weston/Meijer (LWM) zeggen de prijzen niet of nauwelijks te wijzigen. Aviko verhoogt de prijzen met €5 per 100 kilo. Bij Farm Frites moet voor Fontane €2 meer worden betaald en voor Innovator €2 minder.

De 5 verwerkers zijn voorzichtig in het doen van uitspraken over de maatsortering, en in hoeverre dit de benodigde hoeveelheid per hectare compenseert. Dat blijft afwachten totdat je de partij daadwerkelijk hebt ontvangen.

Nieuwe contracten en voorwaarden
Niet alle telers zijn in een jubelstemming. Na een zeer grillig teeltseizoen hadden zij op een hogere prijs en soepelere voorwaarden gehoopt. Zij hadden graag gezien dat hoge kosten voor beregenen vergoed werden, maar voor verwerkers blijkt het lastig om dit door te vertalen naar de contractprijs. Aviko doet het wel anders. Zij lanceren het Indexcontract, dat de kostprijs in acht neemt. Hierin wordt ook de prijs voor beregenen meegenomen.

Vorig jaar deed Aviko het ook anders. Toen startte het met een bonus-  malussysteem. De malus (korting) verviel na de afgelopen oogst. Deze beslissing wordt voor komend seizoen definitief doorgevoerd. Bij andere verwerkers blijven de contracten en voorwaarden ongewijzigd, ondanks de gesprekken met belangenbehartigers. Zij benadrukken dat dit een kwestie voor de lange termijn is.

België versus Nederland
Het verschil tussen de Belgische en Nederlandse industrie groeit. Agristo is in dit overzicht opgenomen omdat het een fabriek in Tilburg heeft en in toenemende mate op de Nederlandse markt actief is met contracteren. In bijna alle periodes biedt Agristo de hoogste prijs. Af land, voor Fontane, zit McCain op hetzelfde niveau. Agristo biedt geen contractprijs voor Innovator eind juni. In die periode staat LWM bovenaan.

De andere Belgische verwerkers hanteren soortgelijke prijsniveaus, die allen boven de Nederlandse prijzen liggen. Ze zetten in op een verdere groei van het areaal. De hogere prijs moet onder de telers voor meer motivatie zorgen. Boerenbusiness is voornemens om voor de Belgische fabrieken apart een contractprijsvergelijking te publiceren.

Af land
Dankzij de grote aardappelhoeveelheid aan het begin van 2018 konden de verwerkers het zich veroorloven om minder vroege aardappelen te contracteren en de start van het oogstseizoen te verlaten. Dat wordt voor het jaar 2019 teruggedraaid. De fabrieken moeten naarstig op zoek naar nieuwe aardappelen om de periode tussen de oude en de nieuwe oogst te overbruggen. Daarvoor worden voornamelijk aardappelen uit vroege teeltgebieden in Europa gehaald.

Een lichte trend was vorig seizoen merkbaar bij Nederlandse verwerkers, die aanstuurden op 2- en 3-jarige contracten. Dit seizoen is daar niet of nauwelijks sprake van. Fabrieken willen bij het huidige prijsniveau niet te ver vooruit kijken en bieden een kleinere plus, of zelfs in het geheel niet.

Conclusie
De fabrieken golven mee met de markt. Na een 'duur jaar' in 2017/2018 werden de prijzen het jaar daarop gecorrigeerd, toen de fysieke mark zich op een dieptepunt bevond. Dit jaar gebeurt het tegenovergestelde. De ondernemers moeten voor zichzelf bepalen welke verkoopstrategie het beste rendeert. Dat is een mix van de geboden prijs, pootgoedkosten en de aanhangende voorwaarden. De koers van het aprilcontract op de aardappeltermijnmarkt handhaaft zich met €16,50 nog net boven het contractniveau voor komend seizoen in die periode. Ook dat zet telers aan het denken.

De verwerkers willen zeker niet minder, maar liever meer, aardappelen op contract vastleggen. Komt het voorjaar vroeg op gang, en verloopt het groeiseizoen gematigd, dan slaan tekorten snel om in een overschot. De geboden prijzen bieden zo een veilige haven. Ondanks dat afnemers de voorkeur aan vaste contracten geven, zijn er meer mogelijkheden. In de Aardappelanalyse schreven we over de kansen die klikcontracten bieden. Uiteindelijk moet iedere teler voor zichzelf en zijn risicoprofiel de juiste strategie bepalen.