De pool met bodem over oogstjaar 2017 scoort bij Schaap Holland zeer goed. Het verschil tussen de pools (met of zonder voorverkoop) is relatief groot. Agria presteerde het beste. Toch zet het bedrijf de komende jaren meer in op de tafelaardappelmarkt.
De pool met bodem is qua volume een redelijk grote pool bij aardappelverwerker Schaap Holland in Biddinghuizen. Het bedrijf betaalt in deze pool voor oogst 2017 een nettoprijs van €11,41 voor Agria, €10,51 voor Innovator en €10,16 voor Maritiema. Dit is de prijs op week 13 en exclusief vergoedingen voor bewaren en certificering. In alle gevallen gaat het om 40 millimeter opwaarts.
De pool met voorverkoop behaalt voor Agria een resultaat van €10,29 per 100 kilo. In de pool zonder voorverkoop is dat €6,83 per 100 kilo. Innovator komt op €9,06 en €5,40 per 100 kilo. Maritiema eindigt op €8,27 per 100 kilo met voorverkoop en €4,35 per 100 kilo zonder voorverkoop.
Kwaliteit een uitdaging
"De kwaliteit was afgelopen seizoen een uitdaging", zo weet Hans Geling, directeur van de pootgoed- en consumptietak binnen Schaap Holland. "De omstandigheden tijdens het rooien vielen niet mee, en we hadden te maken met rooibeschadiging. Door zware regenval waren de ruggen wat afgespoeld, waardoor er meer groene knollen ontstonden. Ook kwam wat hol voor. Al met al geen gemakkelijk seizoen."
De kwaliteit speelde ook in de bewaring een belangrijke rol. "Al vroeg in het seizoen kregen we met drukplekken te maken en naarmate het jaar vorderde werd dit erger. Door een opeenstapeling van gebreken werd de afzet beperkt. Voor de verse fritesproductie van Agria waren voldoende aardappelen beschikbaar. Wel lag het rendement lager, omdat er meer product voor dezelfde hoeveelheid eindproduct vereist was."
Kistenbewaring
Om meer grip te hebben op de kwaliteit, zet Schaap in op de bewaring in kisten. De telers anticiperen hierop, waardoor deze bewaarmethode toeneemt. Naast de bewaarstaffel, wordt de vaste toeslag voor kistenbewaring verhoogd. Hiermee tracht het bedrijf een slag te slaan. "Het is steeds moeilijker om in de laatste fase van het seizoen met buitenluchtkoeling te komen", aldus Geling. "Puur een rendementskwestie. De kwaliteit zakt aan het einde rap. Dat willen we ondervangen."
Na de poolvergadering (begin juli) kwamen er opvallend weinig vragen uit de zaal, zo merkte Geling op. "Ik denk dat de prijzen conform de verwachtingen zijn. Als ik het resultaat vergelijk, dan hebben we het denk ik niet slecht gedaan. In de bodempool werd al snel duidelijk dat een nabetaling er niet meer in zat."
De fritesaardappelen verwerkt Schaap deels in het eigen schilbedrijf. De Innovator gaat op vaste afspraak naar fritesfabrieken. Maritiema was afgelopen seizoen lastig te plaatsen. Fontane zit niet in het pakket, omdat de leden zich veelal in Flevoland en omstreken op kleigrond bevinden. Agria en Innovator gedijen daar goed.
Groei tafelaardappelmarkt
Voor komend seizoen en de jaren daarna zet het bedrijf sterk in op de groei van het tafelaardappelsegment. "De voorgaande jaren hebben we een kleine teruggang gezien in dit segment", weet Geling. "Dat proberen we om te buigen naar een groei. Er zitten voor oogst 2018 meer tafelaardappelen in de pool. Ook maken we Agria en Maritiema geschikt voor de kleinverpakking."
Geling ziet dat er groei zit in de vraag naar tafelaardappelen. "Schaap heeft nieuwe supermarktketens als klant gekregen. De retail werkt steeds meer met kleinere verpakkingen. Wij presenteren ons als partner die steeds weer met nieuwe concepten komt en die uittest. De een is succesvoller dan de ander. Zo sluiten we aan op de wens van de afnemer en klant. Dat meedenken wordt van je verlangd."
Vanuit het eigen pootgoedhandelshuis heeft Schaap Holland het eigen ras Alexia als tafelaardappel. "Lang geleden lag het schap vol met Bintje. Nu praten we over tientallen rassen en maten. Van kriel tot grof. Dat is een uitdaging. We zijn daarom op zoek naar extra inkoopkracht; specifiek voor de inkoop van tafelaardappelen bij de boer. De focus ligt daarbij op product uit eigen land."
Specialisten
Schaap Holland heeft een vaste groep telers die flink hebben geïnvesteerd in de tafelaardappelteelt, bijvoorbeeld door kistenbewaring met mechanische koeling te bouwen. Deze bedrijven willen uitbreiden, maar ook nieuwe telers dienen zich aan. Het gaat om specialistische telers. "Telers kunnen goed rekenen. De balans tussen de fritesaardappelprijs en het rendement van tafelaardappelen moet scherp in de gaten worden gehouden", weet Geling. "De laatste jaren was dit een issue, waardoor frites in aandeel groeide."
Sinds de start is Schaap betrokken bij het keurmerk PlanetProof. De opvolger van Milieukeur. "De formule die wij voor PlanetProof geteelde aardappelen hebben werkt positief", aldus Geling. "Sommige van onze telers zijn er mee begaan. Voor andere is het puur een rekensom."
Pootgoedareaal
Ook het pootaardappelareaal zou Schaap graag groter zien. Echter, groeien in alle segmenten is een lastige opgave. Het bedrijf laat daarom meer pootgoed in België en Noord-Frankrijk telen. Je ziet ook telers daar verschuiven van de tafelaardappel- en exportmarkt richting frites, als gevolg van de prijzen. Geling wijdt dit deels aan het wispelturige karakter van de prijs. "Fritesaardappelen kunnen prima vooraf worden gecontracteerd. De prijs van tafel- en exportaardappelen verandert soms wekelijks."
De directeur is uiterst voorzichtig met het doen van voorspellingen voor komend seizoen. De situatie van vorig jaar ligt vers in het geheugen. "Droogte dicteert de markt, maar over het seizoensverloop is weinig te zeggen. Vorig jaar kwam er op tijd regen. Het eindeffect kennen we. Ondanks dat alle aardappelen in teeltgebied Flevoland beregend kunnen worden, zie je dat ze het zwaar hebben. In Zuid-Europa viel voldoende regen. Spanje heeft een gunstig seizoen, maar daar liep het areaal fors terug na het zeer slechte jaar 2017. Dat werkt positief op de prijs. In Noord-Frankrijk is het eveneens droog."