Slinkend middelenpakket zet EU-boer klem

Albert Schirring, Global manager aardappelen bij Bayer Crop Science, heeft geen vrolijk verhaal voor de aanwezigen van de Kennismiddag ‘Ruimte voor de aardappel’, die 23 november op de Aeres Hogeschool te Dronten plaatsvond. "Er is veel aan de hand met de (her)registratie van gewasbeschermingsmiddelen in de Europese Unie (EU). Door de Europese verordening, die in 2011 van kracht ging, moeten voor het bepalen van de genotoxiciteit (invloed op het DNA) resultaten van dierproeven worden overlegd. Gegevens die er niet zijn."

Ook de tijdsduur, totdat er nieuwe stoffen worden toegelaten, is inmiddels zo lang dat Schirring zich samen met de European Crop Protection Agency (ECPA) grote zorgen maakt. "Dit komt doordat de samenwerking niet functioneert zoals is afgesproken. Registratie en herregistratie zijn enorme klussen met vrachtwagens vol documenten." Dit maakt fabrikanten dat aarzelen of ze die tijdrovende en geldverslindende processen wel willen. Het gevolg is dat er steeds minder middelen beschikbaar komen.

Aanlooptijden duren soms jaren
De Bayer-man verwacht het ergste. "Van het middelenpakket dat we nu hebben, gaat 60% van de actieve stoffen het niet redden. Dat wordt een probleem. Het oorspronkelijke registratieproces duurt 27 maanden, maar in realiteit ben je 4 jaar verder. Dat is anders dan hoe de regelgeving bedoeld is. En dit is een gemiddelde; er zijn grote extremen met aanlooptijden van 10 tot 12 jaar. Bovendien kost de ontwikkeling miljoenen en dan heb je nog niets. Het is allemaal erg ondoorzichtig en garanties zijn er niet."

De consequenties zijn nu al merkbaar. "Het aantal middelen, dat beschikbaar is voor de aardappelteelt, zal fors naar beneden gaan. Om phytophthora te bestrijden zijn er 20 actieve stoffen toegelaten. Genoeg, zou je zeggen, maar voor alternaria zijn er nog maar 6. De aardappelziekte heeft zich inmiddels aangepast aan de praktijk en het middelenpakket begint aan de krappe kant te worden."

Concurrentienadeel EU versus VS
Hoe anders verloopt het registratieproces in de Verenigde Staten (VS). Kwamen er in Nederland sinds 2011 (van de 49 aanvragen) 6 nieuwe actieve stoffen beschikbaar, waarvan 2 voor de aardappelteelt, in de VS waren dat er 12. "Dat leidt tot een concurrentienadeel voor de Europese lidstaten." Temeer omdat de EU op deze manier bedrijven naar landen verjaagt die het beter op orde hebben en dus ook over deze middelen beschikken, waardoor de achterstand voor EU-boeren alleen maar toeneemt.

Geen goede zaak, gezien Europa met de VS concurreert. "De EU dreigt veel meer op een eiland te belanden. Waar keert het schip? Het lijkt wel of er eerst ongelukken moeten gebeuren. Met louter biologische oplossingen redden we het niet. Dat is geen alternatief voor synthetische producten. Chemie is in de toekomst nodig om controle te houden."

Schirring roept op tot meer betrokkenheid. "Boeren, maar ook de verwerkende industrie, want zonder middelen gaat de aardappelteelt het niet redden. Daarnaast is duurzaamheid middels precisielandbouw en ‘integrated pest management’ (inclusief biologische producten) een ‘must’ voor de toekomst van de aardappelteelt. Het moment dat middelen in het registratieproces zitten, is het juiste moment om je stem te laten horen."