Nieuws Agro-Nutri Monitor 2021
ACM: 'Onteigen boer die niet duurzaam kan produceren'
Om de verduurzaming van de landbouw te bevorderen, moet de productie worden beperkt en de vraag worden gestimuleerd. Dat stelt de Autoriteit Consument & Markt (ACM). De suggesties om dit te bewerkstelligen, variëren van verhoging van duurzaamheidseisen tot onteigening van boeren die niet kunnen omschakelen.
De ACM, waar onder meer de voormalige kartelwaakhond NMa in is opgegaan, schrijft dit in een brief aan het ministerie van Landbouw bij de presentatie van de zogeheten Agro-Nutri Monitor 2021. Volgens de autoriteit is de hogere prijs van duurzame producten de grootste belemmering voor het verder verduurzamen van de landbouw. Veel consumenten zijn op dit moment niet bereid hiervoor meer te betalen als er een goedkoper regulier geproduceerd alternatief is. Omdat de Nederlandse landbouw voor het grootste deel afhankelijk is van de export, moet volgens de ACM ook de consument in het buitenland eigenlijk meer willen betalen.
Om de binnenlandse duurzame vraag te bevorderen, kan volgens de ACM worden gedacht aan subsidies voor boeren die duurzaam produceren en aan een btw-verlaging. Voor de export ziet de autoriteit heil in "meer samenwerking tussen duurzaamheidskeurmerken op Europees niveau. Daardoor kan de betalingsbereidheid van consumenten in het buitenland toenemen." Het is volgens de ACM echter 'onaannemelijk dat alleen vraagstimulerende maatregelen genoeg zijn'.
Vrijwillige uitkoop of onteigening
Als voorbeeld van productiebeperkende maatregelen geeft de ACM: afspraken tussen boeren en binnen productieketens om aan hogere duurzaamheidsnormen te voldoen, het verhogen van wettelijke minimumduurzaamheidseisen binnen de Europese Unie of in Nederland, vrijwillige uitkoop van boeren die regulier produceren en niet kunnen omschakelen of, in het uiterste geval, onteigening van boeren.
In de praktijk zal het gaan om een combinatie van maatregelen die vallen binnen deze oplossingsrichtingen, geeft ACM aan. "Deze maatregelen hebben uiteraard ingrijpende gevolgen voor de sector die nader moeten worden onderzocht", aldus de brief. De ACM specificeert overigens nergens wat de minimumeisen voor duurzaamheid zijn en in welke omstandigheden een agrarisch bedrijf niet kan 'overschakelen' op een duurzame bedrijfsvoering.
Meer inzicht in prijsontwikkeling
Het ministerie van Landbouw wilde meer inzicht in de prijsontwikkeling van reguliere en duurzame agrarische producten. Ook wilde het ministerie een beeld krijgen van de belemmeringen voor primaire producenten bij een overstap naar duurzame landbouw. De resultaten van de Agro-Nutri Monitor 2021, uitgevoerd door Wageningen Economic Research, bevestigen de resultaten uit de eerste monitor van 2020. En dat is dat de hogere kosten van biologische productie voor de meeste producten worden vergoed door de meerprijs die zij voor deze producenten ontvangen. Wageningen UR onderzocht zeven producten: uien, spruitkool, peren, tomaten, melk, varkensvlees en tafelaardappelen.
Wet oneerlijke handelspraktijken landbouw handhaven
Om duurzaamheid verder te stimuleren, ook in de agrarische sector, heeft de ACM de leidraad duurzaamheidsafspraken opgesteld. Ook heeft de ACM de leidraad duurzaamheidsclaims geschreven met als doel consumenten te beschermen tegen misleidende claims op het gebied van duurzaamheid en om eerlijke concurrentie op dit gebied te stimuleren. Vanaf 1 november kunnen boeren, tuinders, vissers en veel verwerkers van voedsel oneerlijke handelspraktijken bij de ACM melden. Vanaf dat moment gaat de ACM de Wet oneerlijke handelspraktijken landbouw- en voedselvoorzieningsketen handhaven.
Linda van Eekeres
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.