Nieuws Verdienmodel
Collectief ketenplan voor meer poen op het boerenerf
Boerenorganisaties, Rabobank, de verwerkende industrie en supermarkten gaan verder praten over het vormen van ketens, waarin betere verdienmodellen worden gevormd voor de agrarische ondernemers. Dit hebben de partijen vrijdag (2 april) besloten op een bijeenkomst in Utrecht.
Daarin namen de partijen een plan over van Sjaak van der Tak, de voorzitter van LTO-Nederland. Dit plan moet resulteren in ketens tussen boeren, de agribusiness en supermarkten, waarin voor een lagere periode afspraken worden gemaakt over de eisen die worden gesteld aan duurzaamheid en andere maatschappelijke wensen. Dit kan onder meer gebeuren aan de hand van merken en keurmerken.
De inspanningen die de agrarische ondernemers moeten verrichten om aan de wensen te voldoen, moet uit zoveel mogelijk uit de keten worden vergoed. Wat niet uit de markt via eigen merken (zoals 'Beter voor ...' van Albert Heijn), keurmerken (zoals Beter Leven van de Dierenbescherming) of industriestandaards (zoals samenwerkende bedrijven of een onafhankelijke standaard zoals Global GAP die stellen) moet uit de overheidskas komen. Dat geldt bijvoorbeeld voor ecosysteemdiensten die boeren kunnen leveren om de biodiversiteit, bodem-, water-, lucht- en landschapskwaliteit in Nederland te verbeteren.
Dit totale pakket moet resulteren in een kostendekkende exploitatie van gezonde boerenbedrijven. Vervolgens moet de stap naar het buitenland snel worden gemaakt, meldt het CBL, de brancheorganisatie van supermarkten. "Het grootste gedeelte van de productie wordt namelijk buiten Nederland verkocht."
Overheid moet van markt afblijven
Het CBL benadrukt dat de overheid hierbij ook een rol speelt, maar dat zij van de markt moet afblijven. "De overheid moet actief beleid ontwikkelen en duurzaamheidsvraagstukken en ecosysteemdiensten financieren die maatschappelijk gewenst zijn, maar waar geen marktvraag voor is." Ook willen de supermarkten dat de overheid bijdraagt in de kosten die het gevolg zijn van natuur- en milieubeleid en dat boeren die moeten stoppen met hun bedrijf door het natuurbeleid ruimhartig worden gecompenseerd.
Aan het overleg namen naast de supermarkten (CBL, Jumbo, AH), Rabobank en LTO ook POV, NAJK, NFO, NAV, Farmers Defence Force (FDF), Vion, FrieslandCampina en A-ware deel. Volgens het CBL gaat de komende periode in diverse gesprekken worden gewerkt aan het opbouwen van het vertrouwen om de realisatie van de ketens te doen slagen.
Oprichten Agrifoodbusiness School
LTO Nederland meldt in een verklaring dat het doel is om standaards te ontwikkelen die de basis bieden om financiering door de markt te laten dekken via (keur)merken en industriestandaards én daarnaast door ecosysteemdiensten. Dat laatste moet gebeuren via het landbouwbeleid en de GreenDeal. Ultiem doel is een zowel rendabele als duurzame land- en tuinbouw die zijn maatschappelijke opgaven oplost.
LTO meldt voorts dat een Agrifoodbusiness School wordt opgericht, waarin de gehele keten kan leren om samen te innoveren. Dat is 'een beoogd nieuw samenwerkingsverband van verschillende Nederlandse universiteiten. De ambitie is om hiermee een leidende positie te vervullen in Europa als expertisecentrum.'
Herstel beleid Wijkers en Blijvers
Volgens het plan van LTO zou ook het 'Wijkers en Blijvers'-beleid voor de landbouwsector moeten worden hersteld. Dat was een beleid dat boeren die de markt niet konden of wilden volgen, actief hielp plaats te maken voor boeren met toekomst en een verdienmodel. Van der Tak: "Nederland heeft te lang een beleid gevoerd, waarin de boer door steeds strengere regels als het ware uit de markt werd gejaagd. De ketenbenadering geeft kansrijke boeren de ruimte. Dat engagement gaat de private sector aan. Commitment van de overheid is eveneens van belang: het creëren van sociale fondsen om boeren te helpen afvloeien én - omgekeerd - om kansrijke boeren plekken te helpen vinden die wijkers willen achterlaten. De private sector gaat nu zijn deel van de klus doen. Daar moet wat tegenover staan. Tijdens de formatie moet de politiek werk maken van het formuleren van een beleid van vergoedingen voor ecosysteemdiensten."
In gesprek met boeren
Opvallend is de rol van FDF. De beweging rond voorman Mark van den Oever was aanvankelijk initiator van het ketenoverleg met het op plan voor het keurmerk FarmerFriendly. Dit concept werd in februari echter al afgewezen door Jumbo en Albert Heijn, blijkt uit de zitting van vandaag.
Een delegatie van FDF was vrijdag ook aanwezig om de oproep voor een beter verdienmodel te onderstrepen. LTO-voorman Van der Tak, wiens plan nu wel wordt overgenomen door de supermarkten, verwerkende bedrijven en Rabobank, ging met de boeren in gesprek op de trappen van de locatie waar de bijeenkomst werd georganiseerd. Het Nederlands Agrarisch Jongerenkontakt (NAJK) laat in een persbericht weten 'blij verrast' te zijn met het plan van de nieuwe voorman van de oude boerenorganisatie.
Eric de Lijster
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.