De agrosector heeft over het algemeen positief gereageerd op de brexitdeal tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. Het VK blijft zonder extra tarieven toegankelijk voor Nederlandse groenten en fruit en de extra douaneformaliteiten hebben (nog) niet geleid tot grote problemen. Toch zijn er knelpunten.
In de laatste weken van december hebben veel bedrijven extra voorraden opgebouwd om bij eventuele moeilijkheden met het grensverkeer niet direct in de problemen te komen. De extra voorraad heeft voor rust gezorgd in de eerste week na de brexit. Ook door de strenge lockdown in het VK, vanwege de besmettelijke coronavariant die daar rondwaard, is het grensverkeer rustiger dan normaal. De douane verwacht dat de komende weken het vrachtverkeer weer een normaal niveau bereikt.
Pootgoed heet hangijzer
Met een amendement heeft de EU het verbod op de import en export van consumptieaardappelen opgeheven. Deze kunnen onder de deal, zij het met fytosanitair exportcertificaat, zonder problemen tussen het Groot-Brittannië en de EU geïmporteerd en geëxporteerd worden. Pootgoed valt in een andere categorie, waardoor Engeland, Schotland en Wales niet langer naar de EU en Noord-Ierland kunnen exporteren.
De Schotse premier Nicola Sturgeon reageerde eerder furieus dat in de onderhandelingen geen uitzondering voor pootgoed was bedongen. Het verbod biedt dan wel weer kansen voor EU-landen om de Noord-Ieren van pootgoed te voorzien.
Veranderende wetgeving
Na de brexit is het VK niet langer gebonden aan Europese wetgeving. Om een gelijk speelveld met de EU te behouden is in het akkoord afgesproken dat het land zich aan de EU-wetgeving houdt. Deze afspraak is niet bindend. Het Engelse ministerie van milieu, voedsel en plattelandszaken (Defra) verkent de nieuw ontstane situatie.
De Engelse staatssecretaris van landbouw, George Eustice, opende 7 januari een consultatieronde om de mogelijkheden en gevolgen van genetische modificatie te inventariseren. De eerste ronde van het onderzoek is vooral gericht op gene-editing (GE) zoals Crispr-Cas. Dit is een andere techniek dan genetische modificatie (GMO), waar DNA van het ene organisme in een ander organisme wordt geïntroduceerd. GE is een techniek die het proces van traditionele veredeling versnelt. Het Europese Hof van Justitie oordeelde in 2018 dat ook GE-gemodificeerde gewassen onder de GMO-wetgeving vallen.
Kans voor Crispr-Cas
"GE biedt de mogelijkheid om de om de genetische bronnen die moedernatuur biedt te benutten" zegt Eustice op de site van de Engelse overheid. "Dit omvat de veredeling van planten die beter presteren en de kosten voor boeren en het milieu verlagen." Verschillende landen, zoals Japan, Argentinië en Australië, hebben hun wetgeving al aangepast. Zij beoordelen GE-gewassen als niet-GMO, zolang de aanpassing ook maar via natuurlijke veredeling tot stand gebracht zou kunnen worden. Diverse (Britse) belanghebbenden kunnen tot en met 17 maart hun zienswijzen en onderbouwing indienen. Drie maanden later komt de overheid met een officiële reactie.
Traceerbaarheid
GE-gewassen zijn niet te onderscheiden van planten die op de traditionele wijze zijn veredeld. Mocht het VK daadwerkelijk besluiten deze techniek toe te laten, dan kan dat grote gevolgen hebben voor de handelsrelatie met de EU. Britste boeren krijgen een concurrentievoordeel ten opzichte van hun collega's op het continent. Een splitsing tussen producten die wel en niet toegelaten zijn tot de EU is lastig te maken vanwege de traceerbaarheid.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.