De Europese Commissie maakt zich duidelijk zorgen over de klimaatuitstoot van de Nederlandse landbouw, zo schrijft het in haar advies over de invulling van het NSP. Daarom stelt de Commissie voor dat Nederland onder meer inzet op vermindering van (kunst)mest en weidevogelbescherming. Wat verwacht Europa nog meer van onze invulling van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid?
In het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) stelt elk land een zogenaamd 'Nationaal Strategisch Plan' samen. Daarin staan voorwaarden waaraan voldaan moet worden door agrarisch ondernemers om in aanmerking te komen voor de EU-gelden. Afgelopen week heeft de Europese Commissie voor ieder Europees land een advies opgesteld voor de invulling van het NSP. Duidelijk is dat Nederland zich vooral moet gaan focussen op het terugdringen van de klimaatuitstoot uit de land- en tuinbouwsector.
Hoogste uitstoot per hectare
Uit cijfers van de Europese Commissie blijkt dat Nederland momenteel de hoogste klimaatuitstoot per hectare heeft binnen de Europese Unie. Het gaat om een niveau dat 4 keer boven het gemiddelde ligt. Ook op het gebied van waterkwaliteit, luchtvervuiling en biodiversiteit steekt Nederland er in negatieve zin bovenuit. Daarom stelt de Commissie dat Nederland in haar NSP vooral moet focussen op het verminderen van (kunst)mest op voornamelijk zandgronden, het intensiveren van de weidevogelbescherming, het herstel en behoud van landschapselementen en het laten toenemen van het aandeel biologische landbouwbedrijven.
Hoewel de Nederlandse beleidsmedewerkers die het plan samenstellen uiteraard in willen zetten op deze natuurinclusieve manier van boeren, is het volgens hen een grote bedreiging dat het inkomen op agrarische bedrijven hierdoor achterblijft ten opzichte van andere sectoren. "Veel bedrijven willen we verduurzamen en voldoen aan de wensen van Europa, maar de hoge kosten die daaraan verboden zijn kunnen niet uit de markt teruggewonnen worden", zo werd eerder gezegd. De Europese Commissie is het eens met die stelling en geeft aan kredietverlening als bedreiging te zien. Immers, banken verlenen steeds moeizamer geld. Volgens de Europese Commissie moet de overheid hier een grotere rol in gaan spelen.
Ook zou Nederland er goed aan doen om de gelden uit het GLB vooral te richten op de levensvatbare kleine en middelgrote agrarische bedrijven. Daarbij meldt de Commissie dat jonge boeren makkelijker toegang moeten krijgen tot kapitaal. Daarnaast moeten boeren gecompenseerd worden als zij bijdragen aan milieu en klimaat. Dat laatste ligt al in de lijn der verwachting met de zogenaamde ecoregelingen. Hoe meer er bijgedragen wordt aan het klimaat, hoe meer subsidie een ondernemer kan krijgen.
Tenslotte is Brussel ervan overtuigd dat in de Nederlandse landbouwsector nog te veel gebruik gemaakt wordt van chemie. Er moet in het NSP dan ook veel aandacht besteed worden aan 'geïntegreerde pest management'. Volgens het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit wordt die mogelijkheid al onderzocht. Bijvoorbeeld door het gebruik van groene gewasbescherming te stimuleren via een ecoregeling.
Vrijwillig meewerken
Het advies van de Europese Commissie is een flinke waslijst en er lijkt dan ook weinig ruimte te zijn voor eigen invulling. Immers, als bovenstaande punten niet in het NSP behandeld worden, is er een kans dat het Nederlandse plan afgekeurd wordt. Daarbij moet in ogenschouw gehouden worden dat boeren niet verplicht kunnen worden om mee te werken aan de ecoregelingen. Kortom: het NSP moet voldoen aan het advies van de Europese Commissie én moet wel zo aantrekkelijk zijn dan boeren er ook daadwerkelijk aan mee willen werken. Een flinke klus voor het nieuwe kabinet.