In het Nationaal Strategisch Plan, de Nederlandse uitwerking van het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, is het doel om regionale oplossingen te vinden voor de uitdagingen in de sector: van plattelandsontwikkeling tot duurzame voedselsystemen. 'Met regionale én landelijke samenwerkingen moet dit haalbaar zijn', zo stelt het ministerie.
Duurzamer en gezonder voedsel, beter dierenwelzijn, meer plantaardige eiwitten en minder voedselverspilling. Het zijn allen zaken die bijdragen aan de doelen en maatschappelijke opgaven. Denk daarbij aan klimaat, biodiversiteit, milieu en het verdienvermogen van de boer. Het zijn ook doelen die naar voren komen in het Nationaal Strategisch Plan (NSP). Daartegenover staan forse uitdagingen, zoals de klimaatverandering. Met meer samenwerking zouden we tot oplossingen kunnen komen, zo wordt gesteld.
Het creëren van een vitaal platteland is een van de eerste samenwerkingsgerelateerde doelstellingen. Plattelandsontwikkeling zorgt volgens de makers van het NSP onder meer voor een verbeterde positie van de boer in de keten, een grotere concurrentiekracht en het leidt tot meer aandacht voor het milieu en het klimaat. Een van de interventies waaraan gedacht wordt, is het aanleggen van houtsingels en/of het beperken van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen.
Duurzamere voedselsystemen
Een tweede doelstelling waarbij samenwerking van groot belang is, is het creëren van duurzamere voedselsystemen. "Voedsel en gezondheid staan duidelijk benoemd in het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Het verhaal achter het product is verdwenen. In de toekomst moet dit terugkomen en alle initiatieven op dit vlak zijn welkom", zo stelt Paul van Enckevort van de provincie Noord-Brabant.
De grootste uitdaging op dit vlak is het verdienmodel richting de toekomst. "Landbouw heeft als eerste te maken met de gevolgen van bijvoorbeeld klimaatverandering. Je moet dus vooruitdenken, want met nadenken ben je in onze sector te laat", zo vertelt akkerbouwer Anton Bartelen. "Het doel moet daarom zijn om samen aan een toekomstbestendig systeem te werken." Volgens de ondernemer kan dat alleen als supermarkten altijd kiezen voor Nederlandse producten. "Het kan niet zo zijn dat uientelers een laag inkomen hebben en hun product niet kwijt kunnen, terwijl supermarkten product uit Nieuw-Zeeland inkopen."
Ook de versnippering en complexe regelgeving vergt meer samenwerking, bijvoorbeeld tussen overheidsinstanties, waterschappen, belangenbehartigers en boeren. "Immers, een van de belangrijkste doelen in het GLB én NSP is 'verbinding maken'. Zowel tussen boeren, als tussen boer en overheid of boer en maatschappij."
Dit is het vierde artikel in de serie over het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. In het vijfde en tevens laatste artikel, dat op 31 december gepubliceerd wordt, zoomen we in op de ecoregelingen en de uitwerking daarvan. Bekijk alle artikelen over het GLB hier.