Schouten: 'Veranderingen zijn niet altijd slecht'

In 1962 werd voor het eerst een Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) opgesteld. De wereld van toen is echter niet meer de wereld van nu. En dus is het tijd voor verandering. "Het nieuwe GLB staat bomvol ambities. En ja, veranderingen gaan er zeker komen, maar veranderingen zijn niet altijd slecht", zo vertelt landbouwminister Schouten tijdens de online conferentie 'I'm in' over de hervorming van het GLB. In het nieuwe GLB is het volgens Schouten belangrijk dat boeren eindelijk eens beloond gaan worden voor hun maatschappelijke diensten. 

"Boeren stellen nu vaak dat ze zaken graag anders willen aanpakken, maar dat het een drempel is dat zij daar vervolgens niets voor terugkrijgen", zo vervolgt Schouten. "In het nieuwe Landbouwbeleid zijn daar met de ecoregelingen ineens fors meer mogelijkheden toe." Aan de hand van deze ecoregelingen kan ieder land zelfstandig bepalen welke duurzaamheidsmaatregelen subsidie opleveren en hoeveel dan precies. In Nederland moeten we volgens Schouten dan bijvoorbeeld denken aan agrarisch natuurbeheer en weidevogels. "Je kan kiezen wat bij jouw bedrijfsvoering past."

'Samenwerking is het belangrijkste'
Het ministerie kan dit niet allemaal zelf regelen, maar heeft daar ook de boer voor nodig. "Daarom zijn we blij met dit soort bijeenkomsten. Hier luisteren ook wij naar de wensen van boeren", zo vertelt Guid Landheer, plaatsvervangend directeur-generaal agro bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. "Immers, wij willen ook dat de boeren die nu boeren, in de toekomst kunnen én willen blijven boeren." Nieuwe verdienmodellen zijn volgens Landheer een van de oplossingen daarvoor. Hierbij moet bijvoorbeeld gedacht worden aan een kortere keten.

Schouten onderschrijft dat: "We moeten samen kijken hoe we afspraken kunnen maken die voor alle partijen werkbaar zijn: van het ministerie en de provincies tot de boeren en bijvoorbeeld de waterschappen." Schouten meldt daarbij dat het belangrijk is dat het ministerie nog meer rekening houdt met de dilemma's die zij op het boerenbedrijf neerleggen. "Als iets goed is voor het dierenwelzijn, is het dan ook goed voor het milieu? Die vraagstukken moet de boer niet hoeven te beantwoorden. Daar zijn andere instanties voor."

Op die manier hoopt het ministerie wellicht ook het negatieve toekomstperspectief bij jonge agrarisch ondernemers weg te halen. "Zo moet bijvoorbeeld stevig gestreden worden om de Jonge Landbouwers-regeling door te zetten", aldus Landheer. "Maar, het is ook belangrijk om te beseffen dat je echt wil verduurzamen. Je moet niet verduurzamen om een subsidie te krijgen, maar je moet subsidie krijgen omdat je echt iets anders wil doen."

Administratieve rompslomp
Een drietal boeren meldt tijdens de bijeenkomst dat de meeste tijd en het meeste geld inmiddels in administratieve rompslomp zit. Zij willen weten hoe het ministerie dat gaat aanpakken. "Het is lastig om daar een goede oplossing voor te vinden. We willen als landbouwministerie graag werken op basis van vertrouwen, maar veel accountantskantoren en ook de Rekenkamer zetten dan de hakken in het zand", zo stelt Landheer.

Schouten kijkt daarom naar de mogelijkheden van een eenvoudiger meststelsel: "Vereenvoudiging is ook een manier om al die rompslomp te verminderen. Maar ik ben nog niet zo ver dat ik daar al meer uitspraken over kan doen." Op de vraag of de grondgebonden boeren dan vrijgesteld kunnen worden van alle administratieve lasten rondom de Meststoffenwet, zijn beiden echter duidelijk. "Een vrijstelling lijkt ons wel wat te veel van het goede en wordt wel heel ingewikkeld", aldus Schouten.

Dit is het tweede artikel in de serie over het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. In het derde artikel, dat op 18 december gepubliceerd wordt, zoomen we in op het toekomstgericht boeren en de wensen vanuit het ministerie én de boer. Bekijk alle artikelen over het GLB hier.