Het economisch herstel dat in het derde kwartaal krachtig van de grond kwam, heeft door het tweede coronagolf en lockdown-achtige maatregelen in heel Europa de wind van voren gekregen. Dit zegt Christine Lagarde, president van de ECB. Volgens haar is de dienstensector overduidelijk aan het vertragen. En dat is een belangrijke opmerking.
De dienstensector neemt namelijk het leeuwendeel van de economie voor zijn rekening. Als de president van de Europese Centrale Bank zegt dat de dienstensector overduidelijk aan het vertragen is, dan zegt ze in feite dat de hele economie dat doet.
Niet langer klaarstaan
Een aanzienlijke groeivertraging in het laatste kwartaal van het jaar is volgens Lagarde dan ook te verwachten. De lockdowns drukken niet alleen de economische activiteit in het de laatste maanden van dit jaar. Zij zorgen er ook voor dat de economische vooruitzichten voor de komende kwartalen verslechteren.
Waar de bank voorheen geen gelegenheid onbenut liet te melden dat ze klaar staat het monetaire beleid verder te verruimen mocht dat nodig zijn, ging ze in de vergadering van oktober verder. De ECB staat niet meer klaar om iets te doen, de Centrale Bank gaat iets doen. Wat voorwaardelijk was, is daarmee nu onvoorwaardelijk geworden.
Diepgaande heroverweging beleid
Lagarde verwees naar de ramingen over economische groei en inflatie door de economen van de ECB. Die worden 4 keer per jaar gepubliceerd, in maart, juni, september en december. Gezien de economische situatie is het zo goed als zeker dat die ramingen stukken somberder gaan zijn dan de laatste editie. Hoewel, laat dat 'zo goed als zeker' gerust weg, moet Lagarde hebben gedacht. Want zij liet weten dat die nieuwe ramingen 'een diepgaande heroverweging van het beleid' mogelijk gaan maken. Oftewel: dat de bank in december met nieuwe maatregelen komt, is zeker. Het is alleen niet bekend welke maatregelen precies en hoe groot de omvang ervan gaat zijn.
Dat het wel eens een groot pakket kan worden, valt af te leiden uit de opmerkingen van Lagarde dat het bestuur alle instrumenten gaat herijken. Zij herhaalde meermaals dat het om álle instrumenten gaat en alsof dat niet duidelijk was, wees ze er specifiek op dat ze het over 'instrumenten, meervoud dus' had.
Meer en langer opkopen
De bank heeft meerdere opkoopprogramma's lopen, die allemaal een eigen naam hebben, de PEPP en PSPP bijvoorbeeld. Analisten gaan het er ongetwijfeld over hebben welk programma de bank meer opvoert, maar dat is grotendeels een academische discussie. Het effect is namelijk hetzelfde, dat de ECB meer en waarschijnlijk langer staats- en bedrijfsobligaties gaat opkopen. Langer, betekent minstens tot en met 2023 en waarschijnlijk langer.
Zo bezien wekt het geen verbazing als de markten vlak voor de kerst een behoorlijk kerstcadeau krijgen van de centrale bankiers: de ECB vergadert op 10 december, gevolgd door de Fed in de VS op 15 en 16 december en de kans is groot dat ook de Fed het monetaire beleid verder verruimt.