Nieuws Landbouwbeleid
Europees Parlement neemt GLB-pakket aan
Het Europees Parlement heeft vrijdag 23 oktober het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid aangenomen. Meerdere Nederlandse Europarlementariërs (onder meer Jan Huitema, Annie Schreijer-Pierik en Bert-Jan Ruissen) zijn tevreden met de goedkeuring. Ook LTO Nederland is positief, al noemt de belangenbehartiger het wel een ambitieus plan.
De Europese lidstaten bereikten op woensdag 21 oktober al een akkoord over de invulling van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) voor de periode 2021 tot 2027, waarin meer aandacht moet zijn voor de natuur, het milieu en het klimaat. Daarom is nu besloten om 20% van de directe inkomenssteun te reserveren voor de ondernemers die inspanningen verrichten te goede van milieu, klimaat of natuur. Het Parlement wil dat 30% voortaan wordt voorbehouden voor die regelingen. Kortom: boeren krijgen subsidie als ze voldoen aan ecologische doelstellingen van hun lidstaat. De ecologische bepalingen worden op nationaal niveau bepaald. In Nederland gaat het hoogstwaarschijnlijk onder andere om thema's als weidevogelbeheer, bodembeheer en investeringen in dierenwelzijn.
Daarnaast is er in het nieuwe landbouwbeleid extra aandacht voor jonge agrarisch ondernemer. Zo worden lidstaten in de Europese Unie verplicht om een percentage van het budget voor directe steun te besteden aan de jonge boeren. Daarbij geldt dat ook de gerichte investeringssteun voor de jonge agrarisch ondernemers meetelt voor dat percentage. Ook blijft het in het nieuwe landbouwbeleid voor agrarische collectieven mogelijk om gesubsidieerd te werken aan agrarisch natuur- en landschapsbeheer.
Kritiek vanuit partijen
Nadat de verschillende compromissen woensdag 21 oktober naar buiten kwamen, kwam het hervormde landbouwbeleid fors onder vuur te liggen. Verschillende natuurorganisaties en diverse politieke partijen (waaronder GroenLinks) waren van mening dat deze compromissen ervoor zorgen dat de Green Deal niet meer haalbaar is. Ook vinden zij dat het huidige GLB te veel is afgezwakt en dus helemaal niet meer zo groen is als in eerste instantie gewenst wordt door deze organisaties en partijen.
Daarentegen vinden partijen als Forum voor Democratie juist dat Europa zich nog altijd te veel bemoeit met hoe de boer zou moeten boeren. "Wat begon met het doel een stabiele voedselvoorziening te garanderen, met goede prijzen voor consument en boer is uitgegroeid tot een regelzuchtig systeem om een groene, ecologische agenda door te drukken", zo meldde de partij woensdag na afloop van de vergaderingen.
Jan Huitema (VVD) is daarom blij dat er nu flexibiliteit in het beleid wordt verwerkt. "Al jaar en dag wordt van de Europese boeren verwacht dat ze dezelfde vergroeningsmaatregelen doorvoeren. De Europese rekenkamer meldde al dat deze manier van vergroening heeft gefaald. De Europese landbouw is namelijk allesbehalve een eenheidsworst. Een Nederlandse boer heeft met andere omstandigheden te maken dan de boer in Spanje. Die diversiteit vraagt om flexibiliteit en maatwerk in beleid. Het Europees Parlement schaart zich nu achter de boodschap dat boeren meer ruimte nodig hebben om te kiezen hoe ze duurzaamheidsinspanningen leveren en beloont vervolgens op behaald resultaat. Alleen zo wordt vergroening in mijn ogen een succes."
Ambitieus plan
LTO Nederland ziet het nieuwe landbouwbeleid tevens als een stap in de goede richting, al noemt de belangenorganisatie het plan wel ambitieus. "Het is goed dat er nu een realistisch plan ligt, waarbij de Green Deal niet bekostigd wordt met boerengeld", licht Léon Faassen, bestuurslid van LTO Nederland, toe. "Toch is het nieuwe GLB een ambitieus pakket. Dit omdat maatregelen die eerder onder vergroening vielen, nu deel gaan uitmaken van de basisvoorwaarden. Daar komen de ecoregelingen vervolgens nog bovenop." LTO Nederland dat Nederland kiest voor een eenvoudig pakket met ecoregelingen, waarbij boeren kunnen kiezen uit zaken die het beste bij hun bedrijf passen.
Bert-Jan Ruissen, Europarlementariër voor SGP, is over het algemeen ook tevreden met het nieuwe GLB-beleid, maar noemt als knelpunten nog de toenemende eisen aan de hectarepremie en de mogelijke verplichtingen om 10% van het areaal uit productie te moeten nemen. "Dit moet worden aangepast en we hebben er vertrouwen in om de landbouwministers aan onze zijde te vinden. Wat nu voor ligt, is zeker nog geen eindpakket", zo stelt hij.
Overgangsfase
Om het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid vloeiend in te laten gaan, heeft het Europees Parlement ingestemd met een zogenaamde 2-jarige 'leerfase'. Dit betekent niet dat het nieuwe beleid later in werking treedt, dit blijft namelijk gewoon 2021. Wel gelden in de komende 2 jaren overgangsmaatregelen. Maar, zover is het echter nog niet. Het Europees Parlement en de lidstaten gaan nu aan tafel met de Europese Commissie om tot compromissen te komen (onder andere over het verschil van 20% en 30%). Verwacht wordt dat dit proces maanden kan duren. Nederland kan daarna haar 'Nationaal Strategisch Plan' indienen in Brussel. Dat zal wel vóór eind 2022 moeten gebeuren, omdat volledige nieuwe GLB vanaf 2023 actief moet zijn.
Kimberly Bakker
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
