Nieuws Visie ABN Amro
Dit verandert voor de boer na coronacrisis
Wat veranderd er voor boeren in ons land na de coronacrisis? Over deze vraag heeft de ABN-Amro zich gebogen in het rapport 'Nederland na corona in vier scenario's'. Hierin schets de bank de agrarische toekomst in ons land en daarbuiten.
Het kan zijn kringlooplandbouw Europabreed in een stroomversnelling raakt, maar het is volgens de ABN Amro ook zeker niet uitgesloten dat veel landen zelfvoorzienend willen worden in voedselproductie, zoals ook Rusland en China dat ambiëren. De gevolgen voor boeren lopen per scenario sterk uiteen. Een overzicht.
Kostprijs en schaalvergroting
In het eerste scenario - 'Vrijheid voor de sterken' - gaat de ABN ervanuit dat de inkomensongelijkheid door de crisis toeneemt. Een grote groep consumenten heeft minder te besteden en moet daarom 'op de kleintjes letten'. Foodbedrijven spelen hier met een kostprijsstrategie op in. Ook op de exportmarkten is de prijs veelal bepalend.
De grotere boerenbedrijven zijn in het voordeel en dat wakkert schaalvergroting aan. Nederland blinkt uit met producten die tegen een scherpe kostprijs geproduceerd kunnen worden, zoals aardappelen, tomaten, varkensvlees en zuivel. De markt voor duurzame producten is zeer beperkt. Er zijn wel burgers die een tegengeluid tegen deze manier van produceren laten horen, maar slechts in kleine mate.
Vraaggestuurd produceren middels ketens en keurmerken
Het tweede scenario - 'Open hightech-gemeenschap' - gaat de bank uit van technologische vooruitgang, zoals blockchain, Crispr-Cas en precisie landbouw. Keurmerken als Planet Proof, Skal en Beter Leven groeien sterk, omdat de retail en consumenten dit middels een meerprijs belonen. De productie concentreert zich in regionale ketens, maar wel op een vrije markt. De overheid bemoeit zich niet teveel. De agrarische bulkproductie in ons land blijft bestaan, maar wordt vooral geëxporteerd. Dit schaadt het imago van deze bedrijven. De Nederlandse consument is erg kritisch op de productiewijze en voedingswaarde.
Landen willen zelfvoorzienend zijn
Scenario 3 - 'De eigen staat' - lijkt op basis van de huidige politieke gang van zaken in ons land wellicht het meest onwaarschijnlijk. Door de coronacrisis willen Nederland en andere landen niet meer van derden afhankelijk zijn, zo schets de ABN. Nationalisme groeit, landen nemen een voorbeeld aan Rusland en China en boeren krijgen subsidies om op te schalen.
Voor Nederland heeft deze strategie een keerzijde, gezien de export tegen handelsbarrières (zoals verhoogde exporttarieven) aanloopt. Dit zet de prijzen onder druk met de nodige agrarische faillissementen als gevolg. Door de scherpe prijzen is er voor de blijvers geen ruimte om te verduurzamen. De Nederlandse landbouwsector verliest na verloop van tijd de technologische voorsprong. Veevoerbedrijven en zaadveredelaars in ons land lopen tegen krimp aan.
Kringlooplandbouw optima forma
In het vierde en laatste scenario - 'De beschermende staat' - verwacht de bank dat de overheid onder druk van de maatschappij sterk gaat reguleren op verduurzaming en gezondheid. Een krimpende veestapel is het gevolg. Landbouwgronden worden aangekocht voor bosaanplant en energieopwekking. Kringlooplandbouw wordt ook in andere Europese lidstaten een thema. Soja uit (Zuid)-Amerika wordt uitgesloten om kringlopen te kunnen sluiten. Consumenten wordt gestimuleerd om gezond te eten, waarmee de gezondheidskosten dalen. Een suikertaks wordt bijvoorbeeld realiteit. De agrarische productie daalt en daarmee het exportvolume. Toeleveranciers merken de gevolgen.
Wouter Baan
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.