Het bestuur van de ECB gaat het eerder aangekondigde corona-steunmaatregelen de PEPP (Pandemic Emergency Purchase Program) verlengen en vergroten. De bank gaat tot minstens eind juni 2021 voor in totaal €1.350 miljard euro staats- en bedrijfsobligaties opkopen.
Dat besloot het bestuur tijdens de vergadering op donderdag 4 juni. De bank besloot ook om de opbrengsten van de PEPP-aankopen tot minstens eind 2022 te herinvesteren. Dus elke keer als een obligatie wordt afgelost en de bank rente krijgt bijgeschreven, stopt ze elke cent linea recta terug in nieuwe obligaties.
De reden voor de verdere verruiming van het al zeer ruime beleid, is dat de ECB zowel de groei als de inflatie op middellange termijn lager ziet uitkomen dan eerder. De economie van de eurozone gaat dit jaar met 8,7% krimpen, ramen de ECB-economen in hun hoofdscenario. Andere 2 alternatieve scenario's laten een nog stevigere krimp zien.
Geldontwaarding
De jaarlijkse inflatie komt dit jaar naar verwachting uit op 0,3% om in 2021 te klimmen naar 0,8% en in 2022 naar 1,3%. Daarmee komt de geldontwaarding volgens de ECB nog verder weg te liggen van het streefpercentage van onder, maar dicht bij 2%.
De modus operandi van de ECB is duidelijk dat de bank heel weinig aanleiding nodig heeft het beleid verder te verruimen. En er eigenlijk geen situatie denkbaar is, waarin ze dat beleid minder ruim overweegt te maken. Dit geldt niet alleen voor de korte termijn, zolang de coronacrisis duurt bijvoorbeeld, maar ook voor de periode erna.
Vogels in de lucht
De president van de bank noemde het herstel van de economie tot nu toe lauw vergeleken met de krimp in de maanden ervoor. Dat is een veelzeggende opmerkingen. Zelfs vogels in de lucht weten dat als een economie met een onverwachte harde schok te maken krijgt, die altijd sneller krimpt dan herstelt. Zeker als door die schok van de ene dag op de andere de hele economie op slot moest, terwijl het openen ervan per definitie geleidelijk aan moet gaan.
Dat de bank dat negeert, is het beste te zien als een boodschap tussen de regels door dat ze het beleid koste wat kost ruimer wil maken en zeker niet krapper. Dat is niet alleen in juni 2020 het geval, maar de komende kwartalen en waarschijnlijk jaren zelfs.
Een andere bestuurder van de ECB zei onlangs dat de inflatiedoelstelling van de ECB symmetrisch en flexibel is. Symmetrisch betekent hier dat de ECB niet alleen een te lage inflatie een tijdlang gedoogt, maar ook een te hoge inflatie later. Ofwel: die 'onder, maar dicht bij 2%' doelstelling is geen plafond. Wat op zijn beurt niets anders betekent, dan dat de ECB straks niet ingrijpt wanneer de inflatie boven 2% uitkomt en richting 3% klimt.
Totale zonsverduistering
Ik verwacht zeker geen noemenswaardige afbouw van de genomen (corona)maatregelen voor het einde van 2021 en geen einde van herinvesteringen voor eind 2023. Wat renteverhogingen betreft: de volgende totale zonsverduistering in Europa vindt plaats op 12 augustus 2026. Noem mij te sceptisch, maar ik durf er geen geld op te zetten dat de ECB voor die tijd de rente heeft verhoogd. Dit omdat een exit zonder financiële instabiliteit te veroorzaken onmogelijk lijkt.
Wat wel kan, is dat de ECBCB voor het einde van het jaar de PEPP nog eens een oppepper geeft. Als de ECB obligaties in het huidige tempo blijft opkopen, dan is het voor PEPP geoormerkte geld in het eerste kwartaal van 2021 op. T erwijl de bank naar eigen zeggen tot minstens eind juni volgend jaar ermee doorgaat. Die €1.350 miljard kan de bank alleen tot eind juni 2021 oprekken als ze het opkooptempo aanmerkelijk vertraagt, maar daarmee riskeert de bank weer instabiliteit op de markten.