De onderhandelingen voor een handelsverdrag tussen de Europese Unie en Zuid-Amerikaanse Mercosur-landen zijn in een stroomversnelling beland. Volgens Eurocommissaris Phil Hogan zou er zelfs deze maand nog een akkoord kunnen zijn. Dat roept weerstand op vanuit de land- en tuinbouw, onder meer vanwege angst voor forse prijsdalingen en een ongelijk speelveld.
De Europese Commissie is al bijna 20 jaar in onderhandeling over een associatieverdrag met Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay: Mercosur. Gezien de aflopende zittingsperiode van de huidige Europese Commissie, lijkt de urgentie om tot een akkoord te komen ineens hoog. Hogan heeft laten weten dat er mogelijk eind volgende week een deal zou kunnen zijn.
De Europese Unie wil met dit verdrag onder meer de markttoegang voor Europese dienstverleners en producenten verbeteren, harmonisatie van standaarden op het gebied van plant- en diergezondheid bevorderen en afspraken over klimaat- en arbeidsstandaarden bevestigen. Als de deal doorgaat, dan betekent dat echter ook een bredere toegang voor Zuid-Amerika tot de Europese markt. De importtarieven voor onder andere vlees, suiker, tarwe en ethanol zullen dan flink dalen.
Ongelijk speelveld
Copa-Cogeca, de Europese koepelorganisatie voor belangenbehartigers van de agrarische sector, heeft een brief gestuurd aan Europese politieke leiders om haar zorgen te delen. De organisatie vreest enorme verliezen voor de Europese boeren wanneer de grenzen worden opengesteld voor producten uit Brazilië en Argentinië. Daarnaast ziet Copa-Cogeca dan een ongelijk speelveld ontstaan, gezien Europa veel hogere eisen stelt aan de landbouwsector. Zo gelden voor de vleesproductie in de Mercosur-landen veel lagere standaarden als het gaat om dierenwelzijn. Ook zijn in Zuid-Amerika veel gewasbeschermingsmiddelen toegelaten die in Europa zijn verboden, zoals neonicotinoïden.
In de brief benadrukt Copa-Cogeca dat de ophanden zijnde handelsdeal op een moment komt waarin Europese boeren al met veel onzekerheden kampen. Daarmee wordt onder andere gedoeld op de landbouwsteun uit Brussel, de hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en de naderende brexit. Copa-Cogeca is bang dat de Europese Commissie de verleiding niet kan weerstaan om tot een akkoord te komen en daarmee overhaaste en ongebalanceerde concessies doet.
Vanuit de Nederlandse politiek wordt eveneens met argusogen naar deze handelsdeal gekeken. Verschillende partijen pleiten daarom voor gelijke standaarden. De Partij voor de Dieren (PvdD) spreekt zich het duidelijkste uit en wil de landbouw helemaal uit akkoord geschrapt hebben. Tweede Kamerleden Helma Lodders en Wybren van Haga (VVD) stelden 14 juni al Kamervragen over de kwestie.
Volledig gesloten markt
Frans van Dongen van de Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV) noemt het schandalig dat de Europa op het punt staat een handelsdeal te sluiten zonder te eisen dat de handelsbelemmeringen, door vooral Brazilië, worden opgeheven. "Mercosur is een redelijk interessante, maar volledig gesloten markt voor ons. De Zuid-Amerikaanse landen willen dat Europa de deur verder open zet, maar andersom gebeurt dat niet. Wij zijn veel te lief voor landen als Brazilië."
De COV is in principe voorstander van het handelsakkoord, omdat de vleessector zijn inkomen steeds meer buiten Europa moet halen. "In het geval van Mercosur is het verdrag echter volstrekt eenzijdig", bemerkt Van Dongen. "Daar zullen we politici ook op aanspreken." Hij acht de kans dat er op korte termijn een deal gaat komen groot. "Ik denk dat we nog nooit zo dichtbij zijn geweest. Een deal sluiten is stap 1, het omzetten naar de praktijk is stap 2. Daar gaan waarschijnlijk nog jaren overheen."