Interview Gijsbrecht Gunter
'Meer ruimte nodig voor samenwerking'
In de aanloop naar de Europese parlementsverkiezingen van donderdag 23 mei legt Boerenbusiness dagelijks 6 agrarische vragen voor aan de personen met een visie op het Europese landbouwbeleid. Vandaag is dat Gijsbrecht Gunter, voorzitter Holland Onion Association en kandidaat-Europarlementslid voor ChristenUnie-SGP.
Gijsbrecht Gunter (40) heeft, naast zijn rol in de landbouwsector (Holland Onion Association, Uireka, Yara en Monie Nieuwdorp), ook een politieke pet op. Hij is raadslid in de gemeente Borsele en tevens lid van het SGP-landbouwplatform dat Den Haag en Brussel voedt met informatie. Deze verkiezingen staat Gunter voor ChristenUnie-SGP op plek 10, een onverkiesbare plaats.
Hij vindt het belangrijk wel om op deze manier het belang van 'Europa' te onderstrepen. "Op heel veel gebieden is het ontzettend belangrijk dat we op Europees niveau samenwerken. Denk dan bijvoorbeeld aan veiligheid, terrorisme en handel. Tegelijkertijd moet iedere lidstaat soeverein blijven en eigen beleid kunnen maken. Vandaar onze slogan 'Samenwerking ja, superstaat nee'."
Wilt u meer of minder Europees landbouwbeleid voor de Nederlandse boer?
"We moeten vooropstellen dat het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) wordt voortgezet en daar hoort een fiks budget bij. Dat moet echter wel gepaard gaan met minder regels. Brussel bemoeit zich te veel met de details. Het is goed dat de hoofdlijnen op Europees niveau worden bepaald, maar ieder land moet wel het recht behouden om daar zelf een invulling aan te geven. De lokale praktijk (grondsoort, het type gewas dat geteeld wordt, et cetera) is immers in elke lidstaat anders."
"Tevens denk ik dat het GLB-budget doelgerichter ingezet moet worden, waarbij nivellering wordt voorkomen. We willen niet het geld dat we in het westen van Europa opbrengen naar het oosten brengen. Zo is er een fors verschil in grondprijzen tussen de lidstaten, dat moet terugkomen in de inkomenssteun die boeren ontvangen; anders zet je de concurrentiepositie onder druk."
Als we kijken naar het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, moet er dan wel of geen hectarepremie komen?
"Het mooiste is als de boer zijn inkomen uit markt kan halen, maar dat is nog niet het geval. Op termijn moeten we de inkomenssteun afbouwen, maar voorlopig is het nog onmisbaar. Wel moeten we kritisch blijven over de besteding van het GLB-budget en zorgen dat het geld ook echt op het boerenerf terechtkomt. Tegenwoordig blijven financiële middelen hangen bij grote coöperaties en samenwerkingsverbanden of in bureaucratisch, ambtelijke circuits. Het doel moet zijn: de positie van de boer verstevigen. Als hij productieve grond moet afstaan of vergroeningsmaatregelen moet treffen, moet daar wel een vergoeding tegenover staan."
Kijkende naar de uitvoering van het ketenrapport van Cees Veerman: hoe bereik je een 'level playing field' in de Europese Unie?
"Om een gelijk speelveld in de keten én tussen verschillende lidstaten te creëren, is het van belang dat er meer ruimte is voor samenwerking. Met een paar honderd hectare ben je in Nederland een grote boer, terwijl in Oost-Europa enorme coöperaties zijn opgericht (vaak met steun vanuit de Europese Unie). De grootte zegt iets over de macht die je kunt uitoefenen in de keten. Als dat hier alleen met samenwerking kan, maar dat juridisch niet mogelijk is, dan is versoepeling van de mededingingsregels nodig. Er ligt een taak voor Europa om de primaire producenten meer speelruimte te geven. En dat zeg ik als politicus."
Is de Brusselse macht rond de toelating gewasbeschermingsmiddelen te groot?
"Dat denk ik niet. Het is voornamelijk belangrijk dat we vermenging van politiek en wetenschap voorkomen. We kennen in Europa de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) als wetenschappelijke commissie die de werkzame stoffen in gewasbeschermingsmiddelen beoordeelt. Het is belangrijk dat zij hun werk inhoudelijk goed kunnen blijven uitvoeren, zonder beïnvloed te worden door emoties."
"Andersom is het belangrijk dat de politici zich niet als wetenschappers voordoen. De glyfosaatkwestie is daar een voorbeeld van. De EFSA doet bepaalde conclusies, maar de politiek kiest toch een andere route. Het is belangrijk dat iedereen zijn eigen rol uitvoert en niet op elkaars stoel gaat zitten. Daarnaast kan het niet zo zijn dat we in Europa 1 verordening voor gewasbeschermingsmiddelen kennen en dat de toelatingen binnen de verschillende lidstaten toch anders zijn. Dat veroorzaakt een ongelijk speelveld."
Wat moet in het Brusselse landbouwbeleid tot een speerpunt worden gemaakt?
"Een beter verdienmodel voor de boer, zodat deze kan blijven investeren. Dat hangt tevens samen met de vergoeding voor het onderhoud van het landschap. Daarnaast zou innovatie een speerpunt moeten zijn. Neem de toelating van nieuwe veredelingstechnieken. Als SGP zijn we geen voorstander van soortoverschrijdende veredeling. Als het gaat om GMO maken we een pas op de plaats, maar een techniek als CRISPR-Cas zou wel ruimte moeten krijgen. Hiermee kunnen we opbrengsten bevorderen en beter voedsel produceren. Dat is nodig, want er leven nog altijd bijna 800 miljoen mensen met honger op de wereld. Er zou meer waardering moeten komen voor de manier waarop voedsel wordt gemaakt."
Welke mythe over het Europarlement klopt niet in uw ogen?
"Dat het Europees Parlement er niet toe doet. Er wordt veelal gezegd 'ze dronken een glas, deden een plas en alles bleef zoals het was', maar dat is niet zo. Veel zaken worden in Europa beslist. Kijkende naar ons landbouwbelang, onze exportpositie en kennis die we wereldwijd kunnen neerleggen, is het van belang dat de Nederlandse Europarlementariërs samen optrekken en hun stempel drukken. Brussel is dichterbij dan je denkt."
Jeannet Pennings
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.