De Fed stelde in september 2018 dat het de rente komend jaar 3 keer zou verhogen, gevolgd door 1 verhoging in 2020. Echter, eerder deze week stelde de bank die plannen bij. Het rentecomité van de bank verhoogde de rente naar 2,5%, liet de geplande verhoging voor 2020 staan en gaf aan dat er volgend jaar 2 in plaats van 3 verhogingen komen.
Hoewel dat betekent dat het monetair beleid ruimer wordt dan verwacht, daalden de aandelenkoersen. De reden: de Fed blijft verkrappen. Het gaat niet alleen om renteverhogingen, maar ook om verkoop van de gekochte obligaties. Doordat de Fed die obligaties verkoopt, komt er bij de centrale bank geld binnen. Dat geld wordt uit omloop gehaald, waardoor er minder liquiditeiten in het systeem zijn.
Koersen moeten dalen
Dat de Fed de markten niet gaf waarop gehoopt werd, betekent niet dat Fed-voorzitter Jerome Powell geen zier geeft om de aandelenkoersen en dus anders is dan zijn voorgangers Greenspan, Yellen en Bernanke. Allen schoten ze de markten te hulp wanneer de aandelenkoersen omlaag doken.
Powell doet dat ook. Al lijkt het erop dat de koersen verder moeten dalen voordat hij in actie komt (in vergelijking tot zijn voorgangers). En als hij ingrijpt, dan grijpt hij blijkbaar minder sterk in. Ofwel: de markten krijgen niet meer automatisch hun zin. En dát is natuurlijk wennen.
Meerdere redenen
Ik denk overigens dat Powell nog 2 redenen had waarom hij de markten niet meer kon geven, terwijl hij dat misschien wel wilde. Ten eerste denk ik dat er politieke druk vanuit het Witte Huis was om te stoppen met de renteverhogingen. Een zichzelf respecterende centrale bankier weet dan dat hij alles kan doen, behalve dat wat het Witte Huis vraagt. Dit omdat anders zijn geloofwaardigheid im Frage komt.
Ten tweede kan het nu neerwaarts aanpassen van de renteverwachtingen als paniekvoetbal worden gezien door beleggers. Die kunnen dan vragen stellen over hoe sterk de economie is als de Fed de rente niet verder dan 2,5% durft te verhogen. En dat kan de Fed niet hebben, mede omdat de financiële stabiliteit dan gevaar zou lopen.
Trump zal druk blijven zetten
De Amerikaanse president Donald Trump zal de Fed volgend jaar blijven aanvallen en onder druk blijven zetten. Zeker wanneer 2020 (het jaar van verkiezingen) nadert en er minder gunstige economische berichten zullen komen; denk daarbij aan een lagere economische groei of minder nieuwe banen. Dus het eerste obstakel om meer steun te bieden aan de markten en de economie, zie ik niet snel weggaan.
Met betrekking tot het tweede obstakel: ik verwacht dat de Fed dit zelf de komende periode langzaamaan uit de weg ruimt. Ik denk dat veel leden van de Fed de markt de komende maanden zullen klaarstomen voor verdere aanpassingen van de renteplannen.
Woorden van Powell
De reden voor mijn verwachtingen zijn de woorden van Powell. Tijdens de persconferentie zei hij namelijk (verwijzend naar de recente historie) dat de Fed reageert op de economische ontwikkelingen in relatie tot de verwachtingen van de bank. Als de economie sterker wordt dan de bank had voorzien, dan zal de Fed de rente vaker verhogen.
Het jaar 2018 is daar ook een voorbeeld ervan. Eind 2017 stelde de Fed 3 renteverhogingen in het vooruitzicht. Echter, de economie deed het beter dan verwacht en daarom deed de Fed er nog een renteschepje bovenop. De verhoging van deze week is namelijk de vierde van dit jaar.
Gezien het trackrecord van de verwachtingen over de economische groei niet al te goed is (zeker bij omslagpunten) en de kans dat de inflatie door de lagere groei en recente daling van de olieprijs lager wordt in 2019, zou het mij niets verbazen als de bank duidelijk minder havikachtig wordt.
De economische groei
En wanneer Powell zegt dat de Fed vanaf nu op economische data vaart en dat de Fed zich daardoor zal laten leiden, dan betekent dat per definitie een grotere pauze tussen de renteverhogingen.
Neem de economische groei. Hoe hoog de groei in 1 kwartaal is geweest, weten we pas achteraf. En dan nog gaat het om een eerste (niet altijd betrouwbare) schatting. Kortom: ongeacht of de groei hoger of lager blijkt te zijn dan de bank verwacht, zal de Fed willen wachten om te zien of dat eerste signaal betrouwbaar is. Terwijl de Fed wacht, blijven ze natuurlijk van de renteknop af.
Het zou mij dan ook niets verbazen als de bank de officiële rente in de Verenigde Staten in maart weer verhoogt en dat het daar in 2019 bij blijft. In 2020 acht ik renteverlagingen waarschijnlijker dan nieuwe renteverhogingen.