Het opkopen van staats- en bedrijfsobligaties (quantitative easing) is in de eurozone in 2015 begonnen. Toen lag de inflatie op 0% en week de economische groei daar niet veel vanaf. Aangezien de Europese Centrale Bank (ECB) de opdracht heeft om jaarlijks voor minder dan 2% inflatie te zorgen, zette de bank grof geschut in. In de vorm van het QE-beleid.
Bijna 3 jaar later is de situatie helemaal anders. De economische groei is hoog en de inflatie ligt, met circa 1,5%, lichtjaren verwijderd van de 0%. Het gevaar voor deflatie lijkt dus geweken. In dat licht is het op zijn minst opmerkelijk dat de ECB het grove geschut niet opbergt of sneller afbouwt, dan dat gisteren tijdens de vergadering werd gezegd.
Halveren van het bedrag
De ECB gaat vanaf januari 2018 in plaats van €60 miljard nog maar €30 miljard per maand aan staats- en bedrijfsobligaties uit de eurozone spenderen. Dat blijft de bank op zijn minst tot en met september volgend jaar doen. Daarnaast moeten we er rekening mee houden, zo benadrukt de ECB, dat het weleens langer kan duren, mocht dat nodig zijn.
De ervaring leert echter dat aan de voorwaarde 'mocht dat nodig zijn' vrij snel voldaan kan worden binnen de ECB. Een maand met slechte inflatiecijfers en de bank zou al weleens om kunnen zijn.
Echte einde is maanden later
Mario Draghi, de president van de ECB, voegde daar ook nog eens aan toe dat het einde van het QE-beleid niet een abrupt einde zal zijn. Dat betekent dat wanneer de ECB in september stopt met het beleid, de echte stop pas enkele maanden later is. Geen abrupt einde betekent een langzame afbouw van het moment dat de ECB besluit te stoppen. Die afbouw gaat dan met €5 miljard tot €10 miljard per maand.
Het zal dus minstens 12 maanden duren om daadwerkelijk te stoppen met het QE-beleid. Ter vergelijking: het langzame einde van het QE-beleid in de Verenigde Staten (VS) duurde 10 maanden. En dan is er ook nog het feit dat de ECB de optie om het QE-beleid te verlengen en/of uit te breiden nadrukkelijk openhoudt.
Nog steeds een ruim beleid
Het monetaire beleid in de eurozone zal voorlopig nog zeer ruim blijven. De ECB maakt dat ook allesbehalve graag minder ruim. De bank kan bovendien tussen nu en de herfst van 2018 altijd wel een reden vinden om langer met het QE-beleid door te gaan.
Hoelang de rente nog op 0% blijft staan, en hoe groot de kans is dat het QE-beleid langer duurt, is nog onbekend. De vergadering van de ECB stelde ons in staat om naar de toekomst te kijken. Hoe dat zo en wat daar te zien valt, bespreken we maandag in een rentevideo.