Zes handige tips voor geslaagde bedrijfsopvolging

Als agrarisch ondernemer bent u natuurlijk dagelijks druk bezig uw bedrijfsvoering verder te optimaliseren. U bent ondernemer, maar ook vooral de manier van leven trekt u aan. Deze combinatie maakt dat boer bent en wilt blijven.

Een behoorlijk deel van de agrarisch ondernemers wil het bedrijf, vanzelfsprekend in een zo’n goed mogelijke conditie, in de familie houden en overdragen aan de volgende generatie. Eigenlijk is, althans zo is mijn mening, er sprake van pure rentmeesterschap.

Daarom zes tips om u te helpen bij de bedrijfsopvolging.

1. Op tijd beginnen
   Zodra uw kind naar een bepaalde - bijvoorbeeld agrarische - school gaat, worden de eerste verwachtingen over en weer gewekt. In de kiem is dan het proces gestart en daar moet dan ook continue rekening mee worden gehouden.
    
2. Visie op de toekomst
   Het is lastig en toch is het noodzakelijk voor elk bedrijf een toekomststrategie te hebben. De wereld, ook de agrarische, kenmerkt zich door snel opeenvolgende veranderingen. Feitelijk is verandering de enige constante. Denk daarom samen met uw bedrijfsopvolger(s) na over de toekomst en maak hier echt werk van.
    
3. Opvolger moet het kunnen
   Boer zijn is, bepaald geen gemakkelijk en eenvoudig bestaan. Hij moet op meerdere gebieden goed zijn ontwikkeld en de bijbehorende ondernemerstress aan kunnen. Natuurlijk is dit - net als bij iedereen - een ontwikkel- en rijpingsproces, maar het moet wel vooraf duidelijk zijn dat het erin zit.
    
4. Wie is de baas
   ‘Elk schip een kapitein’, maar bij samenwerking en opvolging toch niet. Wees vooraf helder wie welke inbreng heeft, wie de beslissingen neemt en de eindverantwoordelijkheid draagt. Vanzelfsprekend kan en moet dit in tijd geleidelijk aan verschuiven van ouders naar opvolgers.
    
5. Familie en emoties
   Eerder schreef ik eens ‘emoties zijn voor na zeven uur’. Daar sta ik in de basis nog steeds achter en ik weet ook dat emoties niet uit te schakelen zijn. Maar wel te managen. Het is dus zaak de emoties van de ouders en de opvolger te onderkennen en in juiste banen te leiden.
    
6. Waardeer het niet bang zijn
   Het is belangrijk dat overnemer en zijn broers en zussen zich prettig voelen bij de overdracht en daarom is open en eerlijk praten over de overname zo ontzettend belangrijk. Voor de overnemer geldt dat hij daadwerkelijk oog moet hebben voor de financiële veer die de rest van de familie moet laten. De andere kinderen doen er goed aan het ondernemerschap van broer of zus in de volle breedte te waarderen en juist beretrots te zijn op hem of haar die tenminste niet bang is.

Nog even. Het snappen van wat ik hier schrijf is niet zo bijster moeilijk. Het in de praktijk toepassen, dat is waar het om gaat, dat is bepaald niet simpel. Deze tips kunnen u helpen en uiteindelijk zult u de acties moeten uitvoeren.

Peter Pals

Peter Pals is ondernemer bij Farmers Funding & Advies en groeide op op een boerderij. Vanuit zijn boerenhart heeft hij besloten een onderneming op te bouwen voor bedrijfskundige, financiële - en fiscale advisering van agrarisch ondernemers.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.