Geef beulen geen kans binnen het slachthuis

Krap een week na het uitkomen van de beelden, uit het Vlaamse varkensslachthuis in het Belgische Tielt, leeft de discussie nog volop. De landelijke media zijn bovenop het nieuws gedoken en de maatschappij spreekt haar afschuw duidelijk uit.

Eén ding is in ieder geval zeker: de varkenssector heeft de schijn weer tegen en ligt voorlopig nog onder een vergrootglas. Dit allemaal dankzij een paar gewetenloze slachterijmedewerkers. 

Gezamenlijke verantwoordelijkheid
Het primaire proces binnen de varkenssector moet van a tot z sluitend zijn om dierwelzijn te waarborgen. Varkenshouders zijn verantwoordelijk voor verreweg de meeste schakels binnen dit proces. Laten we zeggen dat varkenshouders zorg dragen voor de letters A tot en met W. Het sluitstuk van het proces, waarbij dierwelzijn een rol speelt, moeten boeren echter uit handen geven. Dit ligt namelijk in handen van transporteurs en slachterijen. Wanneer de varkens van het erf gaan, stopt in feite de verantwoordelijkheid van een varkenshouder.

Voor de buitenwacht ligt dit iets anders. Die beschouwen het proces als één geheel en oordelen hier ook naar. Dit betekent dat ook het imago van varkenshouders flink is geschaad door een handjevol slachterijmedewerkers in België. 

Passanten 
In de praktijk zijn slachterijmedewerkers nogal eens passanten, die worden ingevlogen uit alle windstreken van Europa. Zonder te willen generaliseren, valt het toch op dat een doorsnee parkeerplaats van een slachterij vol staat met een groot kleurenpalet aan kentekens. Op zich niks mis mee, want dankzij ‘Shengen’ is iedere Europeaan vrij om te gaan, te staan en te werken binnen het continent. Voor bedrijven is dat visa versa. Daarbij hebben nationaliteit of opleidingsniveau natuurlijk niets te maken met gruwelpraktijken, welzijnspercepties en verkeerde intenties.

Waar het wel om gaat is dat de verantwoordelijkheid van het sluitstuk, binnen het primaire proces in de varkenssector, deels in handen ligt bij flexwerkers en passanten. Die kunnen het imago van de welwillende boer flink schaden. Uiteraard is het voorval in België een buitensporig incident, dat mijlenver verwijderd staat van de dagelijkse gang van de praktijk. Echter, het is wel naïef om het voorval te negeren. Blijkbaar kan het ook dicht bij huis, namelijk in België en vorig jaar nog in Frankrijk, gruwelijk misgaan. Met alle gevolgen van dien. Het resultaat is namelijk dat varkenshouders, en degenen die de sector een warm hart toedragen, verwikkeld zijn geraakt in een lastig te winnen ‘welles-nietesdiscussie’ met de publieke opinie. 

Zero-tolerancebeleid
Door incidenten als bij het Vlaamse slachthuis hebben organisaties, als Varkens in Nood, bestaansrecht. Zij maken nu van de gelegenheid gebruik en hebben een oproep gedaan aan (ex-)medewerkers van een slachthuis om misstanden bij hen te melden. Ed Albers, een Rotterdamse zakenman, heeft zelfs 3000 euro uitgeloofd voor degenen die zich melden. De varkenssector staat dus weer onder verscherpt toezicht.

In principe hanteert de maatschappij een ‘zerotolerancebeleid’ voor de veehouderij, wat inhoudt dat zelfs de kleinste misstanden breed uitgemeten worden. Oftewel, er mag niks meer misgaan. Ook een compilatie met slechts wat kleine voorvallen, verspreid over een langere periode, kan het imago van de hele sector flink toetakelen. Het welzijnssysteem in de varkenssector is dus zo sterk als de zwakste schakel binnen de keten. De COV heeft zich in haar toekomstvisie uitgesproken, korte metten te maken met elke vorm van ‘freeridegedrag’ van welke ketenpartij dan ook. Een uitstekende zet.

Wellicht is het ook tijd voor permanent cameratoezicht binnen Europese slachterijen. In Frankrijk is dat al de norm. Daarmee toont de varkenssector volledige transparantie, kunnen (flex)werkers hun frustraties niet meer kwijt, hoeven sensationele klokkenluiders zich niet te melden en kunnen 'welles nietes' spelletjes feitelijk worden gepareerd.   

Wouter Baan

Wouter Baan is hoofdredacteur van Boerenbusiness en Foodbusiness. Hij volgt daarnaast de grondstofmarkten op de voet en heeft hierbij de focus op dierlijke eiwitten als zuivel en vlees. Daarbij interviewt hij op regelmatige basis kopstukken uit de agrarische sector en de foodwereld.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.