De beste stuurlui staan aan wal

Tjeerd de Groot (D66) ging 1 augustus op BNR Nieuwsradio in op de droogte in de landbouw. Mijn redding, want de heer De Groot verschafte mij (na maanden van droogte en een neerslagtekort van inmiddels ruim 260 millimeter) eindelijk informatie over wat we als boeren 'moeten' doen tegen de droogte.

Auteur: Iris Bouwers, vicevoorzitter CEJA (Europese Raad voor Jonge Boeren)

Zo zei hij bijvoorbeeld dat we in Nederland opnieuw moeten kijken naar hoe we voedsel produceren. "Ook moeten boeren kijken wat de markten doen en moeten zij fundamenteel nadenken over methodes die klimaatproof zijn." Beste Tjeerd, daar kan ik niets mee. He-le-maal niets. Je gaf af op de kortetermijnoplossingen, waar LTO Nederland mee kwam. Maar voor mij, als jonge boerin in 2018, is er geen alternatief.

Geen goed jaar
We zijn vandaag (2 augustus) precies 55 dagen achtereen aan het beregenen: 24 uur per dag, 7 dagen per week en met name op (poot-)aardappelen, valeriaan en uien. Een goed jaar wordt het niet meer, dat hoeft ook niet. Ik kies voor dit leven. Ik kies voor de vrijheid van ondernemerschap en voor pieken en dalen in mijn inkomen. Hopelijk kunnen we het volgend jaar enigszins compenseren, of in 2020. Dit is geen klaagzang, maar de realiteit. 

Ik wil heel graag kijken naar hoe we in Nederland voedsel produceren. We doen mee met veldleeuwerik, proberen gezamenlijk teelten te verduurzamen. We investeren in de bodem, die in ons gebied van oudsher arm is. We voeren compost aan, organische mest, verhakselen stro op het land, telen extra granen, investeren in drainage, telen groenbemesters en vanggewassen, alleen maar om die bodem weerbaar te maken.

We hebben een gemengd bedrijf; naast de akkerbouwtak hebben we varkens (met een beter leven ster van de Dierenbescherming). De varkensmest rijden we uit over eigen land en als ik het financieel rond kon rekenen (we hebben weinig varkens) zou ik graag granen verbouwen die onze varkens kunnen eten. We proberen al jaren zoveel mogelijk circulair te werken.

Wat doen de markten?
Ik wil ook wel kijken wat de markten gaan doen. Maar wij hebben er weinig aan; we telen veelal op contract. Aangezien de prijs van biggen, vleesvarkens en voer fluctueert, is het prettig om een aantal vaste componenten in het inkomen te hebben. De contracten die er liggen, kennen vaste prijzen en/of hoeveelheden. Wanneer we niet kunnen leveren, blijven we in gebreke en betalen we een boete.

We verwachten in zeer beperkte mate te kunnen profiteren van oplevingen in de markten. Waarschijnlijk zijn de boetes hoger dan de extra opbrengsten. De tonnen vallen simpelweg tegen. Boven de 25 graden Celsius groeit een aardappel nauwelijks. Bij verschillende planten verbrand het loof. De millimeters die vallen, natuurlijk of via beregening, zijn zo weer verdampt door de hoge temperaturen.

Milieuvriendelijk werken?
Nadenken over methodes die klimaatproof zijn, doe ik ook graag. We zijn van een traditioneel veenkoloniaal bouwplan met 3 gewassen naar een bouwplan met 6 gewassen gegaan. Dit doen we (opnieuw) voor de bodem, maar natuurlijk ook om het risico te spreiden; met klimaatverandering treden er veranderende en extremere weersomstandigheden op.

We beregenen elektrisch, wat een stuk duurzamer is dan met een dieselpomp. We zaaien bloemenranden, om (nuttige) insecten aan te trekken en de biodiversiteit in ons mooie gebied te bevorderen. Als jonge boer realiseer ik me ontzettend goed dat ik nu en in de toekomst afhankelijk ben van wat de bodem en haar omgeving mij kan geven.

Heb ik geluk?
Wanneer ik boeren elders in het land spreek, realiseer ik me dat we mazzel hebben. Met de elektrische pomp en met het beschikbare water. Anderen hebben te maken met een beregeningsverbod, te zout water of hebben geen bron of haspel. Als akkerbouwer sorteer je (wanneer mogelijk) voor op droogte, als veehouder heb je soms nog minder mogelijkheden. Velen hebben begrijpelijke grote zorgen over ruwvoeropbrengsten en gehalten.

Ik waardeer de oproep van LTO Nederland. Laten we kijken wat de mogelijkheden zijn, bijvoorbeeld rondom de assurantiebelasting van de Brede Weersverzekering of naar andere mogelijkheden om getroffen boeren ademruimte te geven. De droogte is overmacht, dus er zijn kortetermijnoplossingen nodig. Technische maatregelen en flexibiliteit in regelgeving, juist om ooit circulair te kunnen worden. Ik kan niets met mensen die vanuit Den Haag vertellen dat ik ‘fundamenteel’ moet nadenken.

Tjeerd, alsjeblieft, vertel me niet hoe te boeren.

Boerenbusiness

Onder Boerenbusiness worden opinies geplaatst van auteurs die in principe eenmalig hun mening op Boerenbusiness.nl ventileren of van personen die liever anoniem willen blijven. Naam en woonplaats zijn altijd bij de redactie bekend.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.