Inmiddels zijn in Europa alle trekkers en zelfrijders voorzien van motoren die tegemoet komen aan de Tier 4A emissienormen. Boven de 75 pk moeten alle dieselmotoren van offroad voertuigen hieraan voldoen. In de hoogste PK-klasse wordt nu Tier 4B doorgevoerd. Voorlopig zijn we nog niet van dergelijke eisen af. De Europese Unie stelt namelijk al plannen op voor de introductie van Tier 6. En dat terwijl de Tier 5 norm nog niet eens definitief is vastgesteld. Boerenbusiness analyseerde de actuele stand van zaken.
Emissie eisen zijn bedoeld om in bepaalde werelddelen, zoals Europa en Noord-Amerika, de uitstoot van stikstofoxide (Nox) en roetdeeltjes (PM) terug te dringen. Die worden door verbrandingsmotoren uitgestoten. Sinds 1996 zijn er richtlijnen voor personenauto’s, vrachtwagens en offroad voertuigen. In de transportbranche geldt sinds dit jaar de Euro 6 norm.
Bij landbouwvoertuigen praten we over Tier 4A en Tier 4B, ook wel Tier 4 Final genaamd. ‘Tier’ is de Amerikaanse benaming. Echter, Europese fabrikanten gebruiken deze benaming ook. De officiële Europese benaming is Stage 4. Hierbij staat Stage 3B gelijk aan Tier 4A en Stage 4 gelijk aan Tier 4B. Snapt u het nog?
In Noord-Amerika is sinds dit jaar de laatste emissienorm van start gegaan voor landbouwtrekkers. Europa volgt hier volgend jaar mee. We hebben het dan nog niet gehad over de uitzonderingsregel. Fabrikanten mogen een bepaald volume motoren inkopen en zo langer voertuigen van ‘vuile’ motoren voorzien, terwijl die eigenlijk niet aan de eisen voldoen. Dit zorgt ervoor dat sommige (trekker)fabrikanten eerder overstappen op de nieuwe emissie-eis dan andere.
Hoe trekkerfabrikanten en -bouwers van zelfrijdende machines de emissie-eisen halen is bekend. In de meeste gevallen wordt gebruik gemaakt van SCR-technologie, wat staat voor Selective Catalystic Reduction. In de volksmond bekend als Adblue, naar de vloeistof– een mengsel van gedistilleerd water en stikstof – die wordt ingespoten in de uitlaat. Daarnaast kiezen sommige fabrikanten ervoor om ook een roetfilter (DPS: Diesel Particulate System) te gebruiken. Het nadeel van de DPS, die veelvuldig bij auto’s wordt toegepast, dat hij relatief storingsgevoelig is en veel onderhoud vergt. Echter, ook het SCR-systeem is niet heilig. Adblue is zeer corrosief en kan voor de nodige problemen zorgen.
De emissie-eisen zorgen voor veel ergernissen. Niet alleen gebruikers maar ook fabrikanten zien de opgelegde normering niet als een voordeel. Daar zijn verschillende redenen voor. Zo gaat het grootste gedeelte van het ontwikkelingsbudget namelijk op aan het vinden van oplossingen, waarmee de eisen worden behaald. Tegelijk vindt een ware modellenregen plaats in trekkerland. Voor gebruikers aan het ene model gewend zijn staat er al een ander op de stoep.
Last but not least worden de stijgende kosten genoemd. Zo is bij de meeste merken een prijsstijging van gemiddeld 10 procent doorgevoerd, toen van Tier 3 naar Tier 4A werd overgestapt. De overstap naar Tier 4B kost nog eens 5 tot 8 procent extra. Dat werkt kostprijs opdrijvend, terwijl een trekker weinig meer presteert. Ten opzichte van een Tier 3 trekker bespaart een nieuw model wel op brandstof. Dat voordeel is echter bij de Tier 4B modellen vaak weer tenietgedaan.
Alhoewel de Europese Commissie nog geen officiële goedkeuring aan de Tier 5/Stage 5 emissie-eisen heeft gegeven, is de industrie voor 99 procent zeker dat deze er komt. Dit lijkt onvermijdelijk. De groot vraag is echter of ook Noord-Amerika hiermee akkoord gaat. Gebeurt dat niet, dan moeten fabrikanten als John Deere en CNH aparte Stage 5 modellen gaan introduceren voor Europa.
Terwijl de plannen voor Stage 5 nog op tafel liggen vergadert de Europese Commissie intussen over de introductie van een Stage 6 norm voor NRMM’s (Non-Road Mobile Machinery), waar ook landbouwvoertuigen onder vallen. Het aantal van deze machines, waaronder ook grondverzetapparatuur, heftrucks, binnenvaartschepen en treinen, neemt namelijk flink toe in Europa. De totale emissie blijft hierdoor groeien. Wordt hier niets aan gedaan, dan stijgt het aandeel stikstofoxide in de lucht, in de 15 grootste EU-landen, van 16 naar 19 procent in zes jaar tijd. De Europese Commissie werkt daarom aan een richtlijnvoorstel. In de tweede helft van september wordt dat naar alle waarschijnlijkheid gepresenteerd.
Om van Tier 4A naar 4B over te schakelen hebben de meeste fabrikanten relatief weinig hoeven aan te passen. Een combinatie van SCR en DPF, meer Adblue inspuiten of nieuwe software om het proces efficiënter te maken. Wordt echter de stap naar Stage 5 en 6 gemaakt, dan kunnen motorenfabrikanten en trekkerbouwers waarschijnlijk terug naar de tekentafel.
Zo denkt DPS, de motorentak van John Deere, dat de implementatie van een hybride aandrijving wellicht de oplossing biedt. In de grondverzetsector maakt Deere daar nu al gebruik van op de shovels. En, ook andere voertuigen beginnen met de elektrische aandrijving van bepaalde componenten. Dat levert bovendien veel meer voordelen op dan minder uitstoot. Echter, de kosten en betrouwbaarheid blijven een groot issue.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
