Niet alleen erfemissie, maar ook afspoeling vanaf het land wordt steeds belangrijker voor akkerbouwers. De Agricultural Sprayer Academy bezocht donderdag 15 maart de Bayer Forward Farm in Abbenes (Noord-Holland) om hier aandacht aan te besteden. De bewustwording neemt toe, maar heeft nog een weg te gaan.
Michel Jansen is Product Stewardship Expert bij Bayer Crop Science. Op 15 maart leidde hij een groep akkerbouwers, van de Agricultural Sprayer Academy, rond op de Bayer Forward Farm in Abbenes om het belang van erf- en perceelemissie aan te tonen. Ook werd getoond hoe nieuwe technieken kunnen helpen om de emissie te reduceren.
In 2017 hebben jullie in Abbenes de Bayer Forward Farm opgericht. Wat het is het doel van dit bedrijf?
"De Forward Farm is geen proefboerderij, maar een conventioneel akkerbouwbedrijf waar wij te gast zijn. We demonstreren hier duurzaamheid in de praktijk. Het is niet de bedoeling om luchtkastelen te bedenken, maar systemen of oplossingen die een relatief lage investering vergen en laagdrempelig zijn. Akkerbouwers kunnen hier ideeën opdoen en die implementeren op hun bedrijf. We proberen de politiek erbij te betrekken en aan te tonen hoe duurzaamheid in de praktijk uitpakt. Daarvoor zijn 3 pijlers opgezet: verantwoord werken, werken met de natuur en technologie."
De ASA-bijeenkomst van 15 maart richtte zich in het bijzonder op erf- en perceelemissie. Waarom dit onderwerp?
"Akkerbouwers hebben met emissie op het erf en in het land te maken. Met een vul- en wasplaats is erfemissie tegen te gaan. In het land gaat het om drift, afspoeling en drainage. Dat laatste gaat in de nabije toekomst een belangrijke rol spelen. Vanaf 2020 wordt drainage meegenomen in het toelatingsdossier. Bepaalde middelen krijgen dan met beperkingen te maken, wanneer ze te snel inspoelen. Je mag ze dan mogelijk alleen op niet-gedraineerd land toepassen, of moet technische maatregelen nemen. We testen verschillende systemen. Praktijkrijp zijn die nog niet."
(Tekst gaat verder onder de tweet)
In het verleden, en ook nu nog, werd veel aandacht besteed aan drift. Is dit van ondergeschikt belang?
"De rol van drift in het emissievraagstuk is relatief beperkt. Circa 15% is afkomstig van drift, tegen 50% van erfemissie en 35% door afspoeling en drainage. Vanuit het activiteitenbesluit is veel aandacht geweest voor drift. Ook nu nog. Kijk naar de eis voor driftbeperking, die van 50% naar 75% gaat. Drift is met modellen goed te berekenen, waar overheidsinstellingen mee moeten werken. Erfemissie is veel lastiger te berekenen, omdat het incidenteel plaatsvindt. Voor perceel-emissie zijn infiltratiemodellen beschikbaar, waarmee drainage berekend wordt. Afspoeling blijft een klimaatgebonden incident en moeilijk met een model te berekenen. Wij werken aan een voorspel module waarmee afspoelingsgevoelige locaties te herkennen zijn en lokaal oplossingen toe gepast kunnen worden."
Voor het voorkomen van erfemissie zijn wel systemen voorhanden. Worden die voldoende toegepast?
"Het begint met bewustwording. Boeren erkennen de problematiek, maar onderschatten hun eigen bijdrage. Pas wanneer ze die concreet zien, merk je dat actie wordt ondernomen. Bayer pleit ervoor dat watermonsters kunnen worden ingeleverd, om zodoende de emissie in beeld te krijgen. Wellicht stimuleert dit de emissiereductie. Er zijn verschillende systemen beschikbaar voor het opvangen en verwerken van afvalwater. Op dit moment investeren vooral de voorlopers hierin. De grootste groep wacht af. Onze mening is dat iets doen altijd beter is dan nietsdoen."
Wat kunnen akkerbouwers doen om afspoeling te voorkomen?
"Het gerichter toedienen van gewasbeschermingsmiddelen met behulp van precisielandbouw is een goede stap in de richting. Het is van belang om de eerste afstroom tegen te gaan. Die bevat namelijk de hoogste concentratie middelen. Dit kan door drempels aan te leggen tussen de aardappelruggen. Ook in droge periodes heeft dit voordelen, omdat meer vocht wordt vastgehouden. Een andere mogelijkheid is het frezen van een sleuf, parallel aan de sloot (om water vast te houden). Voor de lange termijn werken we aan een win-win situatie, bijvoorbeeld bufferstroken die goed zijn voor de biodiversiteit, waar een sleuf in aangelegd kan worden en daarmee helpt perceelemissie te reduceren."
Dit interview is onderdeel van de Agricultural Sprayer Academy en zijn partners.